(Eerste publicatie: 8-7-2010)

Eerder [linkje werkt niet meer] sprak ik de verwachting uit dat ik Avtoportret – Roman Moej Zhizni van Vladimir Vojnovitsj (877 pagina’s) nog tijdens het WK uit zou hebben, dankzij de matige kwaliteit van de wedstrijden in het begin van het toernooi.

Het is me niet gelukt.

Als u Vladimir Vojnovitsj kent, dan waarschijnlijk van zijn hilarische roman De merkwaardige lotgevallen van soldaat Ivan Tsjonkin. In het Westen vestigde hij met dat boek zijn naam. Het leverde hem bescherming op toen hij in botsing kwam met de Sovjet-autoriteiten én een aardige financiële basis toen hij in 1980 het land werd uitgezet.

Minder bekend is dat Vojnovitsj ook liedjes schreef. Zijn 14 minut do starta (14 minuten tot aan de start), over Sovjet-kosmonauten, op muziek van Oskar Feltsman, was vroeg in de jaren zestig een grote hit:

Dankzij Avtoportret weet ik nu dat Vojnovitsj ook een liedje geschreven heeft over – vroeg of laat kom je er altijd bij terug – voetbal. Futbolni mjatsj (De Voetbal), een alleraardigst werkje over een voetbal, die door iedereen over het veld wordt geschopt en die alleen in de doelman een ware vriend heeft. Een filmpje heb ik niet kunnen vinden, wel kwam ik dit tegen, een bewerking voor een tv-programma op oudejaarsavond. Een korte versie met een nieuwe tekst, waarin (schandalig!) Spartak wordt genoemd en niet ons FC Zenit (muziek: Arkadi Ostrovski):

Het pingel-deuntje aan het begin en eind is de tune van het Russische Studio Sport en wordt nog steeds gebruikt. En nu besef ik pas dat Futbolni mjatsj eigenlijk dubbelop is. Mjatsj betekent bal, futbolni mjatsj is dus eigenlijk: voetbalbal.

Op Vojnovitsj’Avtoportret kom ik hier nog tenminste twee keer terug.