flora/fauna

Wolven in Nederland - hulp uit Rusland!

———————-

———————

Gelooft ú het, van die wolven in Nederland? Die vage filmpjes die af en toe opduiken, van iets wat beweegt aan de bosrand? Weer zo’n boze boer die op tv beweert dat zijn schapen zijn doodgebeten? Wie zegt me dat het geen Mechelse herder was, daar bij dat bos, en een dolle pitbull bij die schapen – misschien wel van die boer zelf?

Ik zou zo’n wolf weleens met eigen ogen willen zien. U ook? Wel, dat lijkt mogelijk, maar u moet er wel wat voor doen. We gaan niet het bos in, nee, dat is vragen om problemen. We laten de wolven tot ons komen, in het veld, met ruime vluchtroutes rondom. En we krijgen daarbij hulp uit onverwachte hoek: van het ministerie van Cultuur van de voormalige Sovjetunie. Ooit bracht dat ministerie een grammofoonplaat uit met gedetailleerde instructies over hoe u kunt huilen als een wolf. Die beesten antwoorden dan, zo is de bedoeling, en verraden aldus hun aanwezigheid. “Als hulp aan jagers”, staat er op het label, maar ik ga ervanuit dat ook niet-jagers zoals u en ik van deze instructies gebruik mogen maken. Of de wolven op uw gehuil afkomen, lekker in het bos blijven zitten of er juist vandoor gaan, durf ik niet te voorspellen, dat hangt vermoedelijk af van uw huilprestaties. Dus: zet ‘m op! 

De instructies worden voorgelezen door Joe. S. Jartsev, zo vermeldt het label, en dat zijn naam genoemd wordt, is meer dan terecht: hij legt er namelijk veel gevoel in. Zeer waarschijnlijk hebben we hier te maken met een echte acteur, wat in elk geval de betrokkenheid van dat ministerie zou verklaren. Er was ooit een acteur die Joeri Jartsev heette, die leefde van 1923 tot 1994, en het plaatje is van 1956, hij zal het dus wel zijn.


U kúnt meteen doorspoelen naar 2.50, waar de wolvenimitatie begint, maar ik raad u toch aan om  de instructies ter harte te nemen en niet op eigen houtje maar wat aan te huilen. Zo leren we dat zonsopgang of de schemering de beste tijd is. Niet roken! Essentieel lijkt me het volgende: begint u te huilen, dan moet u voorover buigen naar de grond en geleidelijk, met het opschroeven van het volume, overeind komen en uw hoofd naar achteren gooien. Uw handen vormen een toeter, uw duimen plaatst u onder uw kin en met uw wijsvingers drukt u lichtjes tegen de neus. U kunt dan kiezen of u een mannetje of een vrouwtje nadoet. Het mannetje klinkt monotoon, het vrouwtje klinkt hoger en haar gehuil bestaat uit twee min of meer even lange delen. U huilt drie keer met een interval van dertig seconden tot een minuut, dan pauzeert u vijf minuten en begint u opnieuw. “Het gehuil kunt u gebruiken om de wolven te vernietigen”, zo sluit Joeri Jartsev namens het ministerie van Cultuur af. Daar piekeren wij natuurlijk niet over, wij willen die beesten alleen maar zíen.

Het is misschien een goed idee om uw gehuil eerst eens uit te proberen op uw hond, of die van de buren. Vlucht die jankend de tuin in, dan kunt u misschien maar beter thuisblijven. Komt ie kwispelend aangesneld, dan zou ik zeggen: op naar Overijssel, Brabant dan wel Drenthe! Succes!

——————-

Er is trouwens geknipt in de opname van het ministerie en daardoor blijven er nog wel wat vragen over. Acteur Jartsev noemt de naam van één wolf-imitator: Fjodor Vasilev, die een mannetje nadoet. En is dat ook een acteur, of is Fjodor een heuse wolvenjager? En wie doet het vrouwtje na? Ook Fjodor? Die is dan, aan het eind van de opname, verwikkeld in een duet met zichzelf, wat qua opnametechniek misschien best zou kunnen. En verder: hoelang was de originele opname? En komt dit van een langspeelplaat of is het een singletje? En wat stond er dan op de B-kant? Worden er, ten behoeve van de jagers, nog meer imitatie-instructies gegeven? Voor andere dieren uit het boze bos (lynx, vos, Siberische tijger)?

En tot slot merk ik graag nog op dat ik bovenstaand stukje heb geschreven zonder Drs. P. te noemen.

Russische les met poezenfilmpje! Spectaculaire reddingsactie van een klein hummeltje door een paar grote, praatgrage Russen.

De poes kroop in een veer van een schokbreker

De poes kroop in een veer van een schokbreker

Het gebeurt niet zo vaak dat ik twee stukjes op een dag publiceer, maar wanneer ik een nuttig poezenfilmpje tegenkom, maak ik graag een uitzondering. Nuttig poezenfilmpje? Nuttig poezenfilmpje – voor wie graag spelenderwijs een beetje Russisch leert.

Wat wil het geval? Een domme poes blijkt zich te hebben vastgewurmd in een grote veer onder een Prado Landcruiser. De bevrijdingsactie, door een paar vrolijke, praatgrage Russen, is vastgelegd op camera. Gaat het ze lukken?  

De Russisch redders zijn zo praatgraag, dat er een gecensureerde versie van het filmpje bestaat. In die lange versie is – niet door mij – een boel weggepiept. Voor de taalles lijkt hij me desondanks het meest geschikt. Hij is ook een stuk langer dan de ongecensureerde. Hier is ‘ie:

Dankzij de combinatie met de pakkende beelden zult u uitdrukkingen als de onderstaande misschien wat makkelijker onthouden. Neemt u van mij aan: ze komen altijd wel een keertje van pas:

0.39 - Он такой адреналин получил.
0.52 - Космонавт у нас будет.
1.54 - Лапа торчит, морда не пролезет.
3.52 - Уже орет - жить-то хочет.
5.36 - Пружина надо ее назвать.
6.16 - За жопу вытаскивать. 
6.22 - Через голову не пролезет ни хера.

Mijn kennis van technisch Russisch is beperkt, maar wat een амортизатор is – een schokbreker – zal ik niet zo snel meer vergeten.

Voor de volledigheid hier nog de korte, ongecensureerde versie. Zodat u ook uw kennis van  onwelvoeglijk Russisch weer wat kunt bijpunten. (Let u vooral ook eens op de intonatie.)


En voor wie niet van poezenfilmpjes houdt, is hier een hondenfilmpje, waar ik al eens eerder over schreef.

Lajka, Belka en Strelka: van zwerfhond in Moskou tot popster in de ruimte.

Lajka op een koektrommel

Lajka op een koektrommel

U weet vast niet hoeveel honden er door de Sovjetunie met een raket de lucht in zijn geschoten. 

In het alleraardigste boekje Soviet space dogs van Olesya Turkina las ik dat het er meer dan vijftig zijn geweest, waarvan vijftien meer dan twee keer. Het precieze aantal is niet bekend, het Russische ruimteprogramma was nu eenmaal geen toonbeeld van openbaarheid. Een aantal honden die meerdere keren de lucht ingingen, deden dat onder verschillende namen, wat het tellen ook niet eenvoudiger maakt. Hoeveel beestjes overleefden hun deelname aan de ruimtevaart? Tenminste 32, wat ik geen slechte score vind. 

En wie van al die honden kent u bij naam? Lajka, vermoed ik. Bent u in de Sovjetunie geboren, of buitensporig in dat land of in de ruimtevaart geïnteresseerd, dan hebt u vermoedelijk ook nog Belka en Strelka paraat. 

Belka Strelka honden ruimtevaart Sovjetunie Rusland

De ruimtevaardhonden kwamen niet uit een speciaal fokprogramma. Het waren stuk voor stuk Moskouse zwerfhonden, niet geselecteerd op proletarische afkomst, maar op fysiek: maximaal 6 kilo en niet hoger dan 35 centimeter. Ook moesten ze bij trainingen blijk geven van een behoorlijk incasseringsvermogen.   

Lajka honden ruimtevaart Sovjetunie

Nadat er al enkele beestjes tot buiten de dampkring waren geschoten, viel op 3 november 1957 Lajka de eer te beurt om als eerste in een baan om de aarde te worden gebracht. Men wist dat ze ten dode was opgeschreven. Er was een defect aan het koelingsysteem ontdekt, maar het was te laat om dat nog te repareren. Zeven dagen bleef Lajka officieel in leven, op 10 november, terwijl de capsule nog rond de aarde vloog, werd ze officieel dood verklaard. In werkelijkheid was ze al na een paar uur omgekomen. Een geleerde, betrokken bij de vlucht, betuigde jaren later spijt: Lajka’s avontuur had maar weinig gegevens opgeleverd, ze hadden haar moeten sparen.

Kreeg Lajka in de Sovjetpers al een heldenstatus, nog veel meer was dat het geval met Belka en Strelka. Het fotogenieke koppel keerde op 20 augustus 1960 als eerste ‘kosmonauten’ na een vlucht door de ruimte behouden terug op aarde en zette zo de deur open voor de eerste bemande ruimtevlucht van Joeri Gagarin, op 12 april 1961. Belka en Strelka gingen met de roem aan de haal die eigenlijk naar Tsjajka en Lisitsjka had moeten gaan. Maar dat duo was een paar weken eerder omgekomen, toen hun raket bij de lancering ontplofte.     

Belka en Strelka, veilig terug op aarde

Belka en Strelka, veilig terug op aarde

Belka en Strelka werden een soort popsterren, waarbij bewegende beelden uit de capsule (in het filmpje hieronder vanaf 0.50, de beelden van na de landing zijn ongetwijfeld in scene gezet) bijdroegen aan de magie.

Overigens heetten Belka en Strelka aanvankelijk Albina en Marquise, maar dat klonk niet
Russisch genoeg.

Soviet space dogs bevat een grote hoeveelheid fraaie illustraties, die laten zien hoe populair de ruimtehonden waren, in de Sovjetunie en ver daarbuiten. Postzegels, servies, beeldjes, sigaretten, kinderspeelgoed, de trouwe hondekopjes van vooral Lajka, Belka en Strelka doken overal op. Het enige minpunt van het boek: het bescheiden formaat van 21x13. De illustraties hadden minstens een dubbele omvang verdiend.

Lajka sigaretten

Lajka sigaretten

Belka en Strelka

Belka en Strelka

Strelka en Belka

Strelka en Belka

Tot aan de de vlucht van Gagarin gingen nog zes honden de lucht in. Eén koppel kwam om, één koppel haalde de ruimte niet, maar overleefde het avontuur wel. Twee hondjes gingen elk apart met een pop omhoog en landden veilig na één rondje om de aarde. In 1966 was er nog een vlucht met Veterjok en Oegoljok. Zij bleven 22 dagen in de ruimte, een record voor een levend wezen, dat pas vijf jaar later werd gebroken door de bemanning van de Sojoez 11 – die bij de terugkeer op aarde omkwam. 

Zij keerden terug uit de ruimte

Zij keerden terug uit de ruimte

Tsjernoesjka (Zwartje)

Tsjernoesjka (Zwartje)