Zulke nederlagen vallen niet zo op, vergeleken bij het verlies van bijvoorbeeld grondgebieden. Grondgebieden kan je aanwijzen op de kaart. Maar verlies van hersens kan je niet aanwijzen op kaarten en in schema’s. Maar die nederlagen doen het land veel meer pijn dan u misschien denkt.
De wereld vliegt tegenwoordig in Amerikaanse en Europese vliegtuigen en rijdt in Japanse en Duitse auto’s. En wij kunnen zelfs geen werkbanken meer maken. U wist dat misschien niet, maar loop binnen bij een willekeurige moderne fabriek en u ziet er geen Russische werkbanken. Ik sprak een keer met een plaatsvervangend directeur van één van onze defensiefabrieken. Ze waren net onder de sancties gevallen. “Het ergste is niet dat we nu geen kredieten meer krijgen van buitenlandse banken; geld dat vinden we wel. Het ergste is dat we niet op tijd voldoende hogeprecisie-werkbanken hebben kunnen kopen.” Dat is het.
Je kunt je zo veel als je wilt op de borst kloppen met de Boelava en de Iskander, maar er zijn geen mensen. Ze zijn er gewoon niet. Er is niemand om de ruimte in te vliegen. Er is niemand om de steden te besturen.
De vampiers die in de Doema zitten, doen een wedstrijdje ‘wie de idiootste wet aanneemt’. Vertrekt het volk? “Laten we uitreisvisa invoeren! Laten we eisen dat alle buitenlandse rekeningen worden opgeheven! En de dubbele nationaliteit moet ook worden afgeschaft!” En telkens bij zo’n voorstel is er wel een groep mensen die zijn koffers pakt en een enkeltje koopt.
Gisteren werd ik gebeld door een journaliste die vroeg wat ik dacht van het zoveelste voorstel. Het ging over iets onzinnigs, dat ze alle messengers willen verplichten om de gebruikers te identificeren en te controleren dat niemand bij het berichten versturen de wet overtreedt. En diezelfde verplichting willen ze opleggen aan sites waar commentaren geplaatst worden. Wat ik daarvan denk? Ik denk er niks over. Ik denk dat er weer een groep jongeren, getalenteerde en ondernemende lui, die van Rusland houden, die hier zouden willen leven en werken, hun koffers pakken en in de VS of Europa gaan werken. Omdat niemand een bedrijf wil opbouwen, dat morgen door een zwakzinnige vampier van Staatstelecomtoezicht (Роскомнадзор) of de FSB plots wordt gesloten.
Omdat je vandaag de dag in het land rechter Serebrjannikova hebt van de regionale rechtbank in Tsjernojarsk (provincie Astrachan), die bepaalt dat Wikipedia geblokkeerd moet worden vanwege een onschuldig lemma over charas. En omdat je Staatstelecomtoezicht hebt, die gaan lopen zwaaien met een knuppel en een project dreigen te blokkeren dat dagelijks door miljoenen mensen wordt gebruikt. En ergens zit een toekomstige Elon Musk of Steve Jobs en denkt: “Moet ik in Rusland wel een nieuw project lanceren?”
Elk ticket voor een enkele reis is een nederlaag voor Rusland. Wat #wegwezen (#поравалить) **) betreft is het al een hele tijd duidelijk. Zelfs als de FSB morgen alle uitreispaspoorten inneemt, Rusland uitreisvisa invoert en de grenzen sluit, verandert er niets wezenlijks. Want voor een modern, sterk land is het niet alleen belangrijk dat zijn burgers zich thuis kunnen ontplooien, maar is ook de aanvoer van vers bloed van belang. Wie van overal de beste krachten verzamelt, wie de omstandigheden creëert waarop die beste krachten af komen, die zal overwinnen. Elke succesvol project in de VS, Europa of China, is een internationaal team van de besten op hun gebied. Of het nou een of andere it-startup is of de Large Hadron Collider. En hier heeft Rusland helemaal niets te bieden.
Alle ontwikkelde landen strijden met elkaar om de meeste hersens aan te trekken. Ook China heeft zich in de strijd gemengd. Gewoon kopieën maken, dat deden ze daar vroeger. Nu is een leidende rol in de wereld hun doel. China is niet meer tevreden met de rol van fabriek-voor-de-wereld. En de omstandigheden gaan ze creëren. En men gaat naar China om te werken, om er een bedrijf te openen. En China begint langzaamaan met de ellebogen de oude leiders opzij te duwen.
Ik wil niet eindigen in mineur. Maar ik zie voorlopig niet dat mijn land er op de een of andere manier voor aan het zorgen is dat getalenteerde, slimme, jonge mensen hier zouden willen wonen en werken. Ik heb het niet over stokoude acteurs en zangers die voor geld nog bereid zijn om het staatsburgerschap van Somalië in ontvangst te nemen. Ik heb het over hersens. Over die mensen die nieuwe producten kunnen scheppen, die een bedrijf tot ontwikkeling kunnen brengen, die raketten de ruimte in kunnen sturen, die onze steden kunnen besturen. Ze zijn er niet.
Hebben ze u bang gemaakt met de derde wereldoorlog? Hoe stelt u zich die voor? Radioactieve as? Laserstralen uit de ruimte? Robots? Nee. De derde wereldoorlog is al begonnen. Het is een oorlog om hersens. En die zijn wij vooralsnog aan het verliezen.
(Vertaling: Egbert Hartman)
------------------------
*) Pavel Doerov, één van de oprichters van Vkontakte, zeg maar: het Russische Facebook.
**) Deze hastag was enkele jaren geleden populair als noemer voor de discussies over de vraag of je maar beter kon emigreren of niet.
