(Eerste publicatie: 4-9-2011)
Kent u de apotheek van Pehl? Moet u beslist eens een kijkje gaan nemen. Een mooi gebouw met een fraai interieur, gelegen aan de Zevende Lijn op het Vasili eiland in Sint-Petersburg. Loopt u vooral ook even om het gebouw heen en probeer, via de Dneprovski-steeg, de binnenplaats op te komen. Ik waarschuw wel: komt u de binnenplaats op, dan wil dat niet zeggen dat u er ook weer afkomt.
Op de binnenplaats van de apotheek van Pehl staat een toren waar tot vrij recent niet veel mensen van wisten. De toren, een restant van een laboratorium, werd in de jaren negentig door een lokale kunstenaar overdekt met cijfertjes, op elke baksteen één.
En zo stond die cijfertoren daar, een beetje plomp, een beetje verloren, weggedrukt in een hoek. Ik nam er ooit al eens foto’s, maar ik was in de buurt en dacht: ik ga weer eens kijken. Dat werd nog een heel avontuur.
De toren blijkt de laatste jaren te zijn uitgegroeid tot een soort bedevaartsoord. Er worden legendes over verteld, waarvan de simpelste nog is dat de cijfers af en toe spontaan veranderen. En sta jij daar op dat moment bij, dan wacht je een fortuin. Waar of niet, de bewoners waren het groeiend aantal onbevoegden op de binnenplaats zat en plaatsten een groot hek.
Vlak voor me werden drie jeugdige bedevaartgangers afgepoeierd door bewoners die net door het hek naar binnen gingen. De drie dropen af. Ik niet en even later hield een andere bewoner bereidwillig (iets té bereidwillig, bedenk ik nu), het hek voor me open.
Ik liep de binnenplaats op en zag de toren. Zonder cijfers. Ze hadden ‘m overgeschilderd!
Teruglopend, nog steeds op de binnenplaats, zag ik op de deur van het portiek vlakbij het hek een verzoek staan: niet bellen en niet kloppen. Onder de bel hing ook nog een briefje. Dat ziet u op de foto hieronder. Ik ga dat niet vertalen, maar neemt u van mij aan dat het een vrij overtuigend verzoek is om inderdaad niet aan te bellen of te kloppen.
Even later werd de reden van dat verzoek me duidelijk. Het hek zat potdicht! Onbevoegden komen de binnenplaats niet op en ook niet af! Het aantal gevangen bedevaartgangers moet aanzienlijk zijn, en wat doen die? Aanbellen natuurlijk bij de dichtstbijzijnde deur. Of ze er even uitgelaten kunnen worden.
Ik besloot mijn straf lijdzaam uit te zitten. Dat duurde vijf minuten, toen kwam er een bewoonster langs. Ze hield het hek voor me open. Twee nieuwe bedevaartgangers glipten naar binnen - ik had ze gewaarschuwd, ze wisten van het gevaar! Ik maakte nog wat foto’s en even later kwamen de twee teruggelopen, tot aan het dichte hek. Gevangen. Ik kon niks voor ze doen en heb ze aan hun lot overgelaten.
Hier nog een filmpje met een vorig, minder stevig hek. Te zien is hoe een bewoonster een groep bedevaartgangers met uitgestreken smoel vertelt dat de toren is ingestort. Helemaal niks van waar! (Wat die twee mannen in uniform met pistool daar doen, weet ik niet. Het lijkt mij geen zuivere koffie.)