(Eerste publicatie: 9-11-2012)
Mijn favoriete Russische zanger van dit moment woont in de Verenigde Staten: Viktor Stolyarov. Hij zet Russische gedichten op muziek en voert die uit in een laconieke stijl, zonder enige dramatiek. Die schijnbare onbezorgdheid geeft aan de af en toe wrange teksten, die met liefde worden gezongen, een dubbele lading.
Stolyarov en dichter Pavel Skjarin schetsen in Я маленький (Ik ben klein) het beeld van een kommoenalka in de jaren zestig. Een kommoenalka (in Sint-Petersburg heb je er nog aardig wat) is een flat waar meerdere gezinnen schaarse woonruimte moeten delen. Hieronder staat de Russische tekst met mijn vertaling. Ik hoop dat ik alles heb begrepen. Ik heb geen poging gedaan om rijm en metrum te behouden. Opmerkingen, suggesties en keiharde kritiek zijn, als immer, welkom. (Eerder schreef ik over Stolyarov onder meer hier.)
Я маленький - Ik ben klein
Muziek: Viktor Stolyarov / Tekst: Pavel Sjkarin.
Коммунальная квартира,
Een kommoenalka
Три семьи на пятачке.
Drie gezinnen op een postzegel
Мы с сестрой сидим в сортире
Mijn zus en ik zitten op de plee
Я как старший на толчке.
Ik als oudste op de pot
А я слабый после кори.
Ik ben zwak na de mazelen
A сестра сорви-башка,
Maar mijn zus is een dappere duvel
Про долины и про взгорья
Over dalen en heuvels (1)
Подвывает мне с горшка.
Jankt ze van de po vals met me mee
Тетя Зина рвет и мечет,
Tante Zina raast en tiert
У нее почти удар.
Ze krijgt bijna een beroerte
Но об этом нет и речи-
Maar daar is geen sprake van
Не допет репертуар.
Wij hebben onze hele repertoire nog niet gezongen
Потому бездетна Зина,
Мы и так ей портим век.
Tante Zina heeft geen kinderen,
Want wij maken haar zo het leven al zuur
Зина старая дрезина,
Zina is een oude lorrie
30 с хвостиком пробег.
Met 30 en een beetje op de teller
Тетя Зинина баб Оля
Tante Zina’s moeke Olja
Нас жалела из угла.
Had vanuit haar hoek met ons te doen
Но пока мы были в школе
Maar terwijl we op school waren
Незаметно умерла.
Is ze ongemerkt overleden
Тетя Клава тоже, вроде,
Tanta Klava leek ook wel
Любит мелких стервецов.
Te houden van de kleine stukken verdriet
У неё для нас в комоде
Ze had voor ons in de commode
Свалка взлетных леденцов.
Een berg vliegtuigzuurtjes
Тетя Клавин Дмитр Филиппыч
Dmitr Filippitsj van Tante Klava
Рафинад, интеллигент.
Verfijnd, een intellectueel
В ужин стопочка от гриппа -
Bij de maaltijd een borrel tegen de griep
Обязательный момент.
Een verplicht ritueel
Он вчера до ридной хаты
Gisteren kwam hij in se eige huis
Из своей командиро... -мандировки
Van z’n dien… ienstreis
Прибыл датый,
Aangeschoten terug
Как пустили-то в метро?
Dat ‘ie de metro in mocht!
Тополей худые кроны,
Magere kronen van populieren
Да песочницы квадрат.
Het vierkant van een zandbak
За штакетником зеленым
Achter een groen houten hek
Горлопанит детвора.
Maakt het jonge grut kabaal
А досуг заполнен детский
De kinderspeeltijd is gevuld
Исключительно войной –
Met uitsluitend de oorlog -
От победы от советской
Sinds de Sovjet-overwinning
20 годиков весной.
Zijn deze lente 20 jaartjes verstreken
А я, братцы, дрейфил драться,
Maar ik, broeders, was te bangig om te vechten
Был я тих и не ершист.
Ik was stil en niet tegendraads
И коню понятно, братцы,
Een paard kon begrijpen, broeders,
Я пожизненный фашист.
Dat ik levenslang de fascist was
А фашистов не страшится
Свора юных партизан.
En van fascisten wordt een
Troep jonge partizanen niet bang
Ну и вздернули фашистa,
En dus ze knoopten de fascist op
Только вылезли глаза.
Alleen z’n ogen puilden uit.
Я качнулся на осине,
Ik schommelde aan de esp
Хрустнул шейный позвонок.
M’n nekwervel kraakte
Но не больно, но не сильно,
Maar het deed geen pijn, niet erg
Но обидно, как пинок.
Vernederend was het wel, als een knietje
Я болтался на веревке,
Ik bungelde aan het touw
Издавал беззвучный рёв
Stootte een geluidloze kreet uit
Но веревку срезал ловко
Maar handig sneed
Хулиган Золотарев.
Boef Zolotarjov het touw door
Он канал подобно танку
Hij stortte zich als een tank
На серьезные дела
Op ernstige zaken
Там Семенка на Гальянку
Под пальто ломы несла.
Waar Semjonka op Galjanka afging
Met een breekijzer onder haar jas.
Оборваться бы вокалу
Was de zangstem gebroken,
Как дворового ферзя
Als van de koning van de binnenplaats
[deze regel begrijp ik niet]
По-другому пролегала
Хулиганская стезя.
Dan was het levenspad van
De boef anders gelopen
Где теперь ладонь мозолит
Waar werkt hij nu het eelt op z’n handen
Мой спаситель и бандит.
Mijn redder en bandiet
Коли жив - как пить на зоне,
Als hij nog leeft, dan gegarandeerd achter de tralies
И к гадалке не ходи.
Daar hoef je niet voor naar een waarzegster
Зинаида - свет Петровна
Mijn dierbare Zinaida Petrovna
Волочаевские дни
De dagen van Volotsjaevsk (1)
Под каким вы нынче кровом?
Onder welke planken huist u tegenwoordig?
Вольно ль, тесно ль вам под ним?
Voelt u zich daar vrij, of is het er te krap?
Все порвалось там где тонко,
Het ging van kwaad tot erger
Все связалось, что смоглo
Van het een kwam steeds het ander
Где Гальянка, как Семенка,
Waar is Galjanka, hoe is het met Semjonka
Все ль с ломами на гало?
Nog steeds met een stralenkrans van breekijzers?
Повернусь-ка я к иконе,
Ik wend me tot de icoon
Помолюсь-ка я за всех.
Laat ik bidden voor allen
Эх вы кони мои, кони...
Ach, paarden van me, paarden … (2)
(Met dank aan Jana Smirnova.)
(1) Een regel uit een populair lied over de burgeroorlog:
(2) Ook een verwijzing naar een lied, waarvan u hier de tekst vindt.