Asfalteren in Dnjepropetrovsk

(Eerste publicatie: 15-13-10)

Over de pro’s en contra’s van het asfalteren van gaten in de wegen die nog gevuld zijn met regen en smeltwater. En moet je vers asfalt nu wel of niet eerst even hard laten worden voordat de auto’s er weer overheen mogen? “Moet ik dan tot het voorjaar wachten, soms?”

(Bij de commentaren onder het filmpje op youtube moet vooral de journalist het ontgelden. Over de gemeente die deze dame in het oranje de straat opstuurt geen woord. Haar mannelijke collega’s staan trouwens wel héél laf met hun rug naar de camera…)

We zijn weer begonnen: Zenit pakt drie punten bij Krylja en het dilemma dat Lazovic heet

(Eerste publicatie: 14-3-10)

Ik had een beetje medelijden met Krylja Sovetov. Heb je wegens financiële problemen nauwelijks een volwaardige selectie bijeen kunnen schrapen, krijg je op de eerste speeldag onze jongens van FC Zenit op bezoek. Met in de aanval: Bystrov, Kerzjakov en Danny…

Krylja weerde zich dapper in de eigen zandbak en werd daarvoor in de slotminuut door de aanhang beloond met een welgemeend Molodtsy! Molodtsy!  Wat zoveel betekent als: Goed gedaan!  Maar de drie punten waren mooi voor ons, dankzij een mooi doelpunt van Danny, in zijn eerste wedstrijd na tien maanden blessureleed (vanaf 2.00):


Ik zit trouwens met een ernstig dilemma. Vorig jaar kwam die vervelende oud-PSV’er Kezman naar Zenit. Die is alweer weg, maar nu hebben we die andere vervelende oud-PSV’er Danko Lazovic erbij gekregen. Kijk, hier hebt u ‘m:

En wat moet ik nou doen, als die vervelende Danko Lazovic volgende week in blessuretijd de winnende maakt tegen Spartak Moskou? En dan zijn vuige lippen drukt op ons shirtje, op het Zenit-embleem? Ik ben daar nog niet uit.

Leuk dit seizoen is de aanwezigheid in de hoogste afdeling van maar liefst vier clubs uit de Kaukasus. Te weten: Terek Grozny uit Tsjetsjenië, Spartak Naltsjik uit Kabardino-Balkarië, Anzji uit Dagestan en Alanija uit Noord-Ossetië. Misschien leuk als die vier clubs in de lange zomerpauze (vanwege het WK) een eigen toernooitje organiseren. Om de Kaukasische Supercup of zo. Met veel zang en dans in de rust en na afloop. En in aanwezigheid van alle vier de staatshoofden! Zo veel is zeker: er zal dan niet veel plek zijn op de parkeerplaats. Hier arriveert president Kadyrov bij een thuiswedstrijdje van zijn Terek (Aboutaleb en Cohen op het ereterras bij Feyenoord-Ajax.... dat oogt dan toch opeens wat bleekjes):

Russisch fiasco op de Winterspelen van Vancouver - een gezegende ploeg zonder doping?

(Eerste publicatie: 28-2-2010)

De Olympische Winterspelen zitten er zo’n beetje op en in Rusland vraagt men zich af wat er fout is gegaan. In Vancouver zou men zich gaan meten met de top van de wereld, zelfs de toptien van de medaillespiegel bleek uiteindelijk niet haalbaar.

Corruptie, vriendjespolitiek, verwende sportlui, de gebruikelijke verklaringen voor het debâcle worden genoemd. Uiteraard komen ook de complottheorieën weer voorbij. Dat kunstschaatster Pljoesjtsjenko van het goud beroofd is, staat wel vast. Die Amerikaan, Lysacek, moest wel winnen, want Canada is gewoon een kolonie van Amerika en dan weet je wel hoe het gaat. Niemand houdt van Rusland, de hele wereld is tegen ons en het is gewoon gemeen.

Ik denk aan een andere verklaring, die ik in de Russische pers nog niet ben tegengekomen. Zoek bij google op: cross country skiing Russian doping. En kijk even hoeveel Russische duursporters de afgelopen anderhalf jaar zijn betrapt. Heeft de Russische sportwereld zich dit keer netjes gedragen en waren de Russische atleten dit keer gewoon clean?

Ik kwam nog een verklaring tegen. De zegening van de Olympische ploeg in Moskou, dáár is het misgegaan:

Blogger Valeri Kitsjin schrijft hierover:

Ik ben ervan overtuigd dat de fiasco’s in Vancouver rechtstreeks verband houden met onder meer de tegennatuurlijke procedure van het zegenen van de sporters in de Christus-Verlosser kerk .

Wanneer mensen die daar niet om hebben gevraagd met z’n allen – niet-gelovigen, orthodoxen, katholieken, protestanten, joden, moslims – naar een bebaarde oom in operakleren moeten gaan luisteren, dan breek je iedereen met die schaamteloosheid. Als alles de wil van god is – wat heeft ieders persoonlijke wil om te winnen er dan nog mee te maken? Wat doet het er dan nog toe of je jezelf almachtig en onoverwinnelijk voelt – dat vuur dat nodig is om te winnen? Slaven overwinnen niet. Zelfs niet als het slaven gods zijn. Zolang er onder hen niet een Spartak opstaat. Niet de voetbalploeg Spartak, maar een opstandeling die geen slaaf wil zijn.

Nog even een taalkundig zijspoortje. Je kan zeggen – zie de foto - dat er een zegen rustte op de Russische ploeg. Je kan ook zeggen – gezien het uiteindelijke resultaat - dat er geen zegen rustte op de Russische ploeg. Beide zinnen – de positieve met de letterlijke betekenis en de tweede, negatieve, met de figuurlijke betekenis – zijn in dit geval juist. Volgens mij komt dat niet vaak voor.

(Een opvallende analyse van de nederlaag van Ploesjtsjenko is te lezen in het Russische sportblad Sport Ekspress [linkje doet het niet meer]. Rustig wordt daar uitgelegd dat de jury volledig gelijk had. Ik weet niet of dat klopt – ik heb geen verstand van kunstrijden – maar de journaliste in kwestie is een hoge uitzondering).

Moskou, vertraagd, in winter en zomer

(Eerste publicatie:  27-2-2010)

Ik mag graag kleurenfoto's bekijken uit het Rusland van de jaren vijftig. Waarom juist die jaren mij zo trekken, ik weet het niet. Russische boeken en posters uit die tijd - ik pik ze er (meestal) feilloos tussenuit.

Wie over een jaar of vijftig een zelfde soort nostalgie voelt voor het Rusland van nu, kan dan zijn hart ophalen aan twee filmpjes van Andrej Stvolinski:

Voor wie geïnteresseerd is in de techniek, dit zegt Andrej erover: "It's not a videocamera. It's foto camera Casio FX-1. Because of you don't have a shutter speed. So you have a exposure 1/300 for a speed 300 fps. After you choose aperture for the light that you have and thats all. Steadicam is necessary for even movement of camera."

Sovjet-held Zigansjin, zijn huwbare dochter en de Nederlandse gast

(Eerste publicatie: 25-2-2010)

Twee van de drie Russische soldaten, kort nadat ze zijn opgepikt door de USS Kearsarge 

Een jaar of wat geleden kwam ik zijn naam voor het eerst tegen in een artikel in de Izvestija: Aschat Zigansjin, en ik dacht: een mooi onderwerp voor een documentaire. In februari 1960 raakte Aschat met drie andere soldaten in een laadbak op drift in een storm bij de Koerillen. Op de 49ste dag werden ze, bijna verhongerd, in de Stille Oceaan gered door het Amerikaanse vliegdekschip Kearsarge.

De vier werden afgezet in San Francisco, de Amerikaanse media pikten hun verhaal op. Aschat had nog nooit een tv gezien, nu zag hij zichzelf op het scherm. Ze reisden door naar New York en vandaar met de Queen Mary naar Europa. Ik vermoed dat al die westerse aandacht hen voor veel ellende heeft behoed. Waren ze anoniem gebleven, dan waren ze mogelijk als deserteurs berecht. Nu kregen ze een heldenontvangst in Moskou, werd er een film over hen gemaakt en waren ze de eregast op partijbijeenkomsten. Het volk zong de Zigansjin boogy (Zigansjin boogy, Zigansjin rock, Zigansjin sel vtoroi sapog – Zigansjin at zijn tweede laars op).

De vier geredde soldaten, gedurende hun tijdelijke verblijf in de VS

 

Toen maakte Joeri Gagarin zijn ruimtevlucht en verdween Zigansjin in diens schaduw.

Ik zocht Zigansjin op in Peterhof, vlakbij Sint-Petersburg, waar hij een klein flatje bewoonde met vrouw en dochter. Het gesprek vlotte niet erg. Hoe was het om opeens beroemd te zijn, naar voren te worden geschoven als Sovjet-held, als voorbeeld, om het onderwerp te zijn van propaganda? Van een land dat inmiddels niet meer bestond? Misschien niet de slimste vragen. Aschat Zigansjin poseerde geduldig voor een paar foto’s en haalde verder vooral z’n schouders op.

Toen kwam zijn vrouw in actie. Ze had de keukentafel gedekt, haar dochter zou zo thuiskomen en die was – ze wond er geen doekjes om – niet getrouwd. Ik had met haar – mevrouw Zigansjin – te doen. Zenuwachtig rekte ze de maaltijd, Aschat geneerde zich zichtbaar, dochterlief kwam niet opdagen.

En nu heb ik de dochter toch nog gezien, op een foto. Er verschenen recent artikelen over Zigansjins avontuur – deze maand precies vijftig jaar geleden. Uit een daarvan begreep ik: zijn vrouw is overleden, zijn dochter (onlangs ontslagen) woont nog bij hem op het flatje, Zigansjin verdient een centje bij als bewaker.

De documentaire over Zigansjin is er gekomen, maar zonder mij. De Russische tv is met zijn verhaal aan de slag gegaan, hieronder het resultaat [zie update]. Mooie beelden (de vier soldaten in San Francisco in hippe Amerikaanse pakken met glimmende puntschoenen), en wat blijkt: het stuk oceaan waar ze ronddobberden, was tijdelijk gesloten voor de scheepvaart, omdat er een raket van een proeflancering kon neerkomen. Pas toen de stroming de vier uit het verboden gebied had gebracht, werden ze gevonden.

Update: Ruim vier jaar later blijkt de foto van Zigansjins dochter, afgedrukt bij het artikel waarnaar ik hierboven verwijs, verdwenen. En de documentaire krijg ik op dit blog niet geplaatst (iets met codes die niet geaccepteerd worden). Maar ik vond wel andere beelden, voor mij nieuw. In kleur, gemaakt door opvarenden van de Kearsarge. Tussen  1.33 - 2.31 komt de laadbak in beeld en is ook te zien hoe een van de Russen uit de reddingshelikopter het dek op stapt:

 En hier de heldenontvangst in Moskou, helaas zonder geluid:


Red star over Russia: mooi maar niet verrassend

(Eerste publicatie: 13-2-2010)

Ongezien gekocht en dat ik misschien beter niet kunnen doen: David Kings Red Star over Russia. A visual history of the Soviet Union. Een mooi boek, daar niet van, maar minder boeiend dan ik op grond van de aankondiging had gedacht. Ook de inleiding belooft erg veel: “It has taken me four decades to assemble the 250.000 artefacts in the collection and two more years to plan, design and write this book”, waarna King ook nog een paar spannende zoektochten beschrijft naar Sovjet-beeldmateriaal in Rusland en daar buiten.

En dan valt het resultaat toch nog tegen. Te veel in Kings boek is al overbekend – althans, voor wie al wat langer met Rusland bezig is: de oorlogsfoto’s van Baltermans en Chaldei, de posters en fotomontages van El Lissitsky, de Kukrinitsy-cartoons…

Gelukkig toch nog wel wat ontdekkingen:

Ontwerp Gustav Klutsis

Ontwerp Gustav Klutsis

Op vroege Sovjet-posters stond een waarschuwing: Wie deze poster losscheurt verricht een contra-revolutionaire daad. De denigrerende term Sovdepija voor de Sovjetunie werd al in de burgeroorlog door tegenstanders van de Sovjets gebruikt. Een uitgave van Babels Konarmija (Rode Ruiterij) uit 1926 met een blauw potloodkruis erop. Volgens King aangebracht door een Sovjet-censor na de arrestatie van Babel in 1939, ten teken dat het een verboden boek betrof. Wrang zijn opeens de posters en illustraties van Gustav Klutsis, wanneer je een aantal pagina’s verder zijn mugshots tegenkomt. Hij werd op 26 februari 1938 doodgeschoten.

Red star over Russia is een mooi boek, maar voor mij (het klinkt blasé) niet verrassend genoeg.

Eerbetoon aan Vladimir Frolov in metrostation Novokoeznetskaja

(Eerste publicatie: 11-2-2010)

Ik kom nog even terug op de documentaire van Elizaveta Listova over de Moskouse metro, waar ik in mijn vorige stukje [niet opgenomen in deze selectie uit mijn oude blog] over schreef. Die documentaire blijkt een staartje te hebben gekregen.

Listova liet onder meer Vladimir Frolov aan het werk zien, de maker van de mooie mozaïeken van enkele metrostations. Frolov overleed in 1942 in Leningrad van honger en uitputting, kort nadat hij zijn laatste mozaïekwerk voor het Moskouse station Novokoeznetskaja had voltooid. De directeur van de metro zag de documentaire en besloot: Frolov moet geëerd worden. Dat gaat gebeuren met een portret in mozaiëk in station Novokoeznetskaja. En waar wordt dat portret gemaakt? In hetzelfde atelier waar Frolov zijn metro-mozaïeken maakte, overigens naar ontwerpen van Aleksandr Dejnika.

 

In onderstaand filmpje meer over Frolov. Hier ook weer beelden van zijn atelier en ook van de binnenplaats van zijn oude huis, waar hij in de jaren twintig uit werd gezet (hij verhuisde naar zijn atelier). De binnenplaats telt nog een paar van zijn mozaïeken, al is er weinig meer van over.

Advocaat Kaminskaja en bard Joeli Kim: dezelfde mitrailleur?

(Eerste publicatie: 1-2-2010)

Dina Kaminskaja, ik schreef al eerder over haar en haar boek Aantekeningen van een advocaat. In januari 1968 verdedigt zij dissident Joeri Galanskov. De stemming in de Moskouse rechtszaal, gevuld met een door de KGB geselecteerd publiek, is vijandig. In de pauze ziet Kaminskaja buiten, waar het bijna 30 graden vriest, een groep sympathisanten staan, omringd door agenten. “Zij komen naar deze zwijgende demonstraties van proces naar proces, totdat ze zelf naar de rechtbank worden gebracht”. Achter haar hoort ze iemand over de sympathisanten zeggen: “Een mitrailleur, en ze dan allemaal zo in één keer…” Er wordt gelachen. Het is dat fijne publiek uit de rechtszaal.

Kaminskaja schrijft dat er een lied over dat proces is gemaakt, “door een bekende Moskouse bard”. Dat was snel gevonden. Het is van Joeli Kim, uit 1968, en heet Immitatie van V. Vysotski. (Ik ben onvoldoende thuis in het repertoire van Vysotski om die titel te duiden.). Opvallend is de eerste regel: De vorst kraakt, als een mitrailleur boven het slagveld.

Die mitrailleur… zou Kaminskaja Kim misschien verteld hebben wat ze daar in de pauze achter haar had horen zeggen? Of is het via via bij Kim beland? Of is het toeval, dat beeld van die mitrailleur in die eerste regel? Hoe dan ook, het is een sterk lied. Hieronder de tekst, gevolgd door een ongepolijste vertaling (suggesties voor een betere zijn welkom).


1.Мороз трещит, как пулемет трещит над полем боя

2.И пять машин, как пять собак, рычат и жаждут крови

3.И добровольный опервзвод стоит уже конвоем

4.Им только б знак, а знак и так сорваться наготове

5.Тут за стеною ставит суд законы вне закона.

6.Корреспонденты в стороне внимательно-нейтральны

7.И горстка граждан жмется тут как зэки в центре зоны

8.Пришли за правду порадеть и крест принять опальный

9.На тыщу академиков и член-корреспондентов

10.На весь на образованный, культурный легион

11.Нашлась лишь эта горсточка больных интеллигентов

12.Вслух высказать, что думает здоровый миллион

13.Вон бывший зэк стоит себе ногой колотит ногу

14.И вон полковник КГБ ногой колотит ногу

15.Вон у студента у врача отец замерз на БАМе

16.А у того у стукача зарыт под Соловками

17.И вот стоят лицо в лицо, и суд не в поколеньях

18.Не сыновья против отцов, а сила против правды

19.Видать, опять пора решать, стоять ли на коленях

20.Иль в Соловки нам поспешать, иль в опер-лейтенанты

21.Ах, как узок круг этих революционеров

22.То-то так легко их окружили во дворе

23.И тоже вне народа, и тоже для примера

24.И дело происходит тоже в старом декабре


1. De vorst kraakt, als een mitrailleur boven het slagveld

2. En vijf auto’s, als vijf honden, grommen op bloed belust

3. En een vrijwilligerspeloton staat er al als konvooi

4. Ze behoeven slechts een teken, het teken kan ieder moment losvliegen

5. Hier achter de muur plaatst de rechtbank wetten buiten de wet

6. De correspondenten terzijde zijn aandachtig-neutraal

7. En een groepje burgers staat opeengehoopt, als gevangenen midden in een kamp8. Ze zijn gekomen om zich in te zetten voor de waarheid en het kruis van ongenade te ontvangen

9. Op duizenden leden en correspondent-leden van de Academie

10. Op het hele ontwikkelde en culturele legioen

11. Was slechts dit kleine groepje zieke intellectuelen bereid

12. Om hardop te zeggen wat het gezonde miljoen denkt

13. Daar staat een ex-gevangene met zijn voeten te stampen

14. En daar staat een luitenant-kolonel van de KGB met zijn voeten te stampen.

15. Van die student geneeskunde is de vader doodgevroren aan de BAM16. En die van die verklikker ligt begraven bij Solovki

17. En ze staan daar oog in oog, het is geen rechtszaak tussen generaties

18. Geen zonen tegen vaders, maar krachten tegen de waarheid

19. Kennelijk is weer de tijd gekomen om te besluiten: gaan we op de knieën,

20. Belanden we spoedig o

p Solovki of worden we opsporings-luitentant

21. Ach, hoe klein is de kring van deze revolutionairen

22. Wat hebben ze hen ook eenvoudig omsingeld op de binnenplaats

23. En ook los van het volk, en ook bij wijze van voorbeeld24. En het speelt zich ook af in de oude decembermaand

Regel 21 komt uit een artikel van Lenin en slaat op de opstand van de Dekabristen (1825). Regel 24 verwijst naar de oude jaartelling van voor de Revolutie. De dag van het proces zou volgens die kalender ook in dekabr / december zijn gevallen.