flora/fauna

Russische honden bedelen het best ...

(Eerste publicatie: 10-3-2013)

zwerfhonden Rusland

… zeker wanneer ze een vrouwelijke handlanger hebben. Op het filmpje hieronder klinkt op 2.06 door de intercom, of hoe heet zoiets op een benzinestation, de gouden, onweerstaanbare zin: “Belyi (Witte), vraag voor de fotosessie een zoet broodje!”

En wat doe je dan? Dan ga je naar binnen en koop je een zoet broodje voor Bjelyi. Die - ook niet achterlijk - na de genuttigde consumpties maar eens een eindje verderop gaat kijken. Ik vermoed dat ‘ie een paar harde lessen heeft geleerd. 


Kunstgeschiedenis voor honden. Met een rondleiding in het Russisch Museum in Sint-Petersburg.

(Eerste publicatie: 7-3-2013)

Ilja Repin Kozakken brief sultan

Ogen dicht! Niet stiekem kijken!

kunstgeschiedenis honden schilderijen Russisch Museum

Op het schilderij Zaporozje-kozakken schrijven een brief aan de sultan van Ilja Repin, staat daar een hond op of niet? En zo ja, waar dan? Ik durf te wedden dat u dat niet weet, al hebt u het schilderij al ik weet niet hoe vaak gezien. Ik weet het inmiddels wel, dankzij История искусства для собак (Kunstgeschiedenis voor honden) van Aleksandr Borovski.

Daarin geven zwerfhond Ryzji en teckel Tabi een rondleiding door het Russisch Museum in Sint-Petersburg, aan de hand van – logisch – de honden die ze daar op de diverse schilderijen aantreffen. En onder die geschilderde honden dus ook die ene op het schilderij van Repin, linksonder in de hoek. Inderdaad, hierboven moeilijk te zien. Hij (zij?) ligt daar niet te slapen, nee, terwijl de kozakken zich verliezen in baldadigheid, houdt het beest de boel in de gaten. De vijand is niet ver!

Karl Brjoellov - Portret van graaf A.K. Tolstoj in zijn jeugd (1836).

Karl Brjoellov - Portret van graaf A.K. Tolstoj in zijn jeugd (1836).

Het is volgens rondleiders Ryzji en Tabi een voorbeeld van de menselijke rol die honden in de Russische schilderkunst toebedeeld kregen, te beginnen met de jachthond op Portret van graaf A.K. Tolstoj in zijn jeugd van Karl Brjoellov (1836). De jacht werd in die tijd in Rusland een populair thema, in literatuur en schilderkunst, met honden alom. Maar Brjoellov, aldus Ryzji en Tabi, was de eerste die een viervoeter afbeeldde als zelfstandig wezen. Brjoellov was geïnteresseerd in het innerlijke van de hond en vormde daarmee de grondleger van een traditie.

Ryzji (hij doolt ’s nachts vaak door het Russisch Museum en is een kenner) weet het zeker: de rol van de hond in de schilderkunst wordt door kunsthistorici miskend. Honden op schilderijen helpen de schilder om de innerlijke wereld van de mens te openbaren. Zo zitten jachthond en jonge baas op Brjoellovs schilderij op dezelfde golflengte; beiden zijn ontvankelijk voor de natuur, de hond trekt hem richting nieuwe indrukken en avonturen.

Boris Koestodijev 1922 portret van de zanger Fjodor Sjalapin

Boris Koestodijev schilderde in 1922 een portret van de zanger Fjodor Sjalapin. Het Rusland waar de zanger naar omkijkt bestaat dan al niet meer, op het schilderij lijkt het elk moment te kunnen opstijgen, samen met Sjalapin. Maar daar heb je die witte hond rechtsonder, die met vier voeten stevig op de grond staat, als tegenwicht, als hoeder van het aardse en reële – aldus Ryzji en Tabi. Hij houdt ook Sjalapin met beide benen op de grond. 

Kunstgeschiedenis voor honden levert aardige nieuwe gezichtspuntjes op, waarbij je het helemaal niet met beide rondleiders eens hoeft te zijn. Zelf ga ik bij mijn volgende bezoek aan Sint-Petersburg in elk geval naar het Russisch Museum. Ik moet die hond linksonder in de hoek van Repins Zaporozje-kozakken met eigen ogen zien. (De reproducties in het boek zijn van zeer matige kwaliteit.)

Het is overigens geen toeval dat de honden Ryzji en Tabi hun rondleiding geven in het Russisch Museum en niet in de vlakbij gelegen Hermitage. Daar zouden ze binnen de kortste keren worden verjaagd door de poezenbrigade.




(Dit filmpje komt van het weblog van Mrs. Miska, poes in Moskou.)

Petrov-Vodkin, Stilleven in de morgen 1918 hond

En dan nu een leuk dierenfilmpje. (U raadt het nooit.)

(Eerste publicatie: 18-1-2013)

Tijd voor een leuk dierenfilmpje - met raadseltje. Op 2.05 klikt u even op ‘stop’. En dan mag u drie keer raden wat er uit dat schuurtje komt zetten …

Nee, dat raadt u nooit. En niet vals spelen! Niet eerst onder het filmpje kijken. 

Het filmpje is gemaakt in de provincie Tver, in een soort zeehondencrèche, maar dan voor kleine beren. Meer daarover vindt u op deze site.  

(Ik werd er inmiddels op gewezen dat de achtergrond van dit filmpje helemaal niet zo "leuk" is. De moederberen zijn in dit soort gevallen veelal he slachtoffer van illegaal jagen.)

Beelden teruggevonden van jonge Franz! Ook met Schubert.

(Eerste publicatie: 6-3-2011)

Er zijn unieke beelden opgedoken van toen poes Franz nog jong was!

Eerst nog even de oude Franz. Ik liet hem al eerder zien (hier), maar tegen een tweede vertoning zal niemand bezwaar maken. Bovendien, er zijn sindsdien ook lezers en lezeressen bijgekomen die Franz nog helemaal niet kennen. Mag ik u (opnieuw) voorstellen, Franz!




“Het leven van Franz op Schubert”, zo heet het filmpje. (In het Russische zeg je trouwens: het leven van Franz onder Schubert.) En laat ik nou plots, diep in de stoffige archieven van youtube, tegen het volgende filmpje oplopen: “Het leven van Franz op Schubert – 2. Prequel”. Blijken er opnamen te bestaan van Franz als kleuter!




Dieren opzetten in Sint-Petersburg - een boek voor Tinkebell

(Eerste publicatie: 21-1-2011)

Ik had dit stukje willen noemen: Boeken kopen in Sint-Petersburg terwijl het dooit – deel 3, maar het is vandaag ietsje onder nul.

Ik stapte het antiquariaat Akademkniga nummer 5 binnen, adres: 9de Linija nummer 16. Je moet wel weten waar ’t zit, je loopt er zo voorbij. Prettige winkel, voorkomend personeel.

 

Nu kan je in een academisch antiquariaat van alles verwachten, maar van dit boek keek ik toch wel op: M.A. Zaslavski, Nieuwe methode om dieren op te zetten. Sculpturale taksidermie. Uit 1971. Ik ben geen bibliofiel en dieren opzetten doe ik de laatste tijd ook niet veel meer, maar dit kon ik niet laten liggen. Het boek mag uit de jaren zeventig zijn, de illustraties ogen uit de jaren dertig en geven het boek extra, eh, cachet. Heldere tekeningen ook. Een doe-het-zelver (kunstenares Tinkebell, ik noem maar iemand) doet er een moord voor.

Dit is (was) een witstaartgnoe. Of ‘ie gelukt is, weet ik niet, ik ben een witstaartgnoe in het echt nog niet tegengekomen:

Ik ga het boek niet lezen, want dan ga ik citeren en kan ik niet meer ophouden.

De strijd tegen de ratten van Sint-Petersburg

(Eerste publicatie: 18-4-2009)

rat ratten rattekopje

Het voorjaar is de beste tijd om ratten te verdelgen.

Dat heb ik niet van mezelf, ik las het in de Izvestija Sint-Petersburg. Het artikel begint aldus: "Het voorjaar is de beste tijd om ratten te verdelgen. In Sint-Petersburg is gisteren de deratizatie begonnen. De campagne duurt tot 20 mei."

Ik heb wel eens slechtere openingszinnen gelezen. Deratizatie! Дератизация, terwijl het Russische woord voor rat – krysa – helemaal niet op rat lijkt. (Ja, uit het latijn, ik weet het: we hebben het hier over de rattus rattus)

Vorig jaar werden er volgens de krant 40.000 locaties behandeld met een totale oppervlakte van 16,3 duizend vierkante meter. Er wordt een eenvoudige methode gebruikt: met gif bewerkt aas wordt in kleine doosjes gelegd. Helemaal veilig is dat niet, nieuwsgierige kinderen “en modieuze kleine hondjes” kunnen er nog wel bij. “Statistieken over vergiftigingen door rattengif worden in de stad niet bijgehouden”, voegt de krant daar omineus aan toe. Hoe dan ook: Sint-Petersburg telt op dit moment één rat per drieduizend vierkante meter. (Wat natuurlijk weinig zegt, zo’n gemiddelde, want je zal maar net op een plek zitten die dat gemiddelde flink nadelig beïnvloedt).

Tenslotte: enkele vaste lezers van dit weblog zijn vrij gevoelig voor alles wat Rusland – naar hun idee - eenzijdig in een kwaad daglicht stelt. Speciaal voor hen: ook in het Westen komen ratten voor. Twee jaar terug kwam er bij mij eentje door een ongebruikt rookgat zo de keuken binnengeploft. En vorige maand zag ik er nog eentje bij het station.

19.jpg

Het Rode Boek - staalkaart van bedreigde diersoorten in Rusland

(Eerste publicatie: 9-2-2009)

380.jpg

Ik schreef er al kort over een berichtje over de tijger van Poetin [is niet meer online] en ik zou er nog op terugkomen: het Rode Boek van Rusland. Daarin staan de bedreigde diersoorten van het land.

432.jpg

Het Rode Boek is een begrip voor iedereen die Russische kranten leest. Er wordt regelmatig naar verwezen, zoals recent nog in de berichten over het helikopter-ongeluk in de Altaj. Enkele hoge functionarissen hadden vanuit de helikopter op Argali schapen gejaagd en daarbij was iets heel erg misgegaan. Resultaat, naast de geschoten Argali schapen: verongelukte functionarissen. De Argali schapen staan in het Rode Boek.

Het Rode Boek is uiteraard op internet te vinden, helaas alleen in het Russisch. Maar de plaatjes zijn er niet minder mooi om, net als de namen. Had u ooit van de Kaukasische boskat gehoord? Van de Kamtsjatka marmot (marmota camtschatica)? Mijn favoriet: de rode wolf (bovenste foto).

De kans dat u dit beest in Rusland nog eens tegenkomt in het wild, moet klein worden geacht. Het Rode Boek deelt het arme beest in bij categorie 1, wat wil zeggen: praktisch verdwenen. Het kan overigens nog erger, categorie 0 = verdwenen. Verder heb je nog:

categorie 2 = afnemend in aantal

categorie 3 = zeldzaam

categorie 4 = onduidelijke status

categorie 5 = zich herstellende en zich hersteld hebbende.

(De liefhebber van de rode wolf weet het vermoedelijk al, voor de andere lezers citeer ik nog even ter geruststelling het Rode Boek: “Plant zich goed voort in vele dierentuinen”. )

064.jpg

Het Rode Boek bevat ook tal van wormen, slakken en insecten, die bij mij helemaal geen neiging tot bescherming oproepen. Het maakt het bladeren in het boek wel leuk, je vraagt je steeds af wat voor raar plaatje je nu weer te zien krijgt. (Voor wie het Russisch niet machtig is: naast elk plaatje staat achter Категория de categorie). En er is ook nog een afdeling met planten

391.jpg

Nu had ik nog iets willen schrijven over de Siberische tijger, want in het bestaan van dat beest blijkt de Nederlander Coenraad Jacob Temminck in 1844 nog een rol te hebben gespeeld. Dat komt een volgende keer. (Vijf jaar later moet ik tot mijn schande bekennen dat ik Coenraad Jacob Temminck straal vergeten ben. Ik hoop het binnenkort - echt! - goed te maken.)