Een familiesage ‘voor huisvrouwen van middelbare leeftijd’. Jelena Minkina-Tajtsjer beschrijft hoe de Kinderen van het 20ste partijcongres de hoop verloren.

Burt Glinn - Moskou, 1961

“Dit soort familiesages zijn gericht op een strikt beperkte lezerskring: huisvrouwen van middelbare leeftijd en ouder, die in hun vrije tijd graag wat lezen in een pakkend boek, dat op dezelfde wijze emoties oproept als melodieën en geuren die je terugvoeren naar je jeugd.”

Zo oordeelt recensente Natasja Romanova over het boek Het Rehbinder effect van Jelena Minkina-Tajtsjer. Romanova brandt het boek niet af, maar  onverdeeld positief – dat moge duidelijk zijn – is ze niet. Is haar oordeel terecht?

Misschien mag ik mij daar niet over uitlaten, want volgens de strenge Natasja is het boek helemaal niet voor mij bestemd. Ja, ik ben van “middelbare leeftijd en ouder”,  maar val duidelijk buiten de categorie huisvrouw. Ik doe toch een poging.

Jelena Minkina-Tajtsjer

Het Rehbinder effect (Эффект Ребиндера) staat niet alleen in zijn soort. Vergelijkbare literaire sages van Elena Katishonok, Dina Roebina en Marija Stepnova besprak ik eerder. Via de lotgevallen van een familie krijgen we de recente Russische en Sovjetgeschiedenis voorgeschoteld, vanaf, pak ‘m beet, de revolutie van 1917 tot het begin van deze eeuw. Dat lijkt een simpel procédé, maar Minkina-Tajtsjer maakt het de lezer niet makkelijk. Vult u zelf op een papiertje gaandeweg vooral de stamboom in, u raakt anders de draad kwijt.

Het perspectief wisselt bij Minkina-Tajstjer voortdurend. De personages nemen de verhaallijn als een estafettestokje van elkaar over in korte hoofdstukjes, die elk als titel een dichtregel van Poesjkin dragen. De getalenteerde muzikant en rokkenjager Leva, zijn echtgenote Tanja, hun jaloerse huisvriendin Olga, ze komen zo steeds in een ander daglicht te staan. Als lezer blijf je daardoor op afstand en écht met hen meeleven doe je daardoor maar zelden.

En het verhaal zelf … Het is ‘Dickens-light’, met kinderen uit een weeshuis, een Franse connectie, trieste sterfgevallen en onvermoede familiebanden die plots als puzzelstukjes in elkaar blijken te passen.      

Natasja – de strenge recensente – komt in Het Rehbinder effect te veel afgekloven beelden tegen (ze gebruikt het woord tags): Vysotski, die ene foto van de bebaarde Hemingway, het dichterstrio Jevtoesjenko-Achmadoelina-Vosnesenski, een zeldzame Achmatova-uitgave die ciculeert … Maar, voegt ze er meteen aan toe, je kan in een boek als dat van Minkina-Tajtsjer nauwelijks zonder.

Ondanks de bedenkingen van Natasja en mij – en hier komt mijn oordeel – is Het Rehbinder effect de moeite waard. In weinig andere boeken wordt de desillusie waarin de ‘Kinderen van het Twintigste Partijcongres’ gaandeweg worden ondergedompeld, zo beklemmend beschreven. Chroesjtsjov, brutale dichters, gedurfde films, de Beatles – het bleken voorboden van iets wat nooit zou komen. De weidse perspectieven vervagen, Leva, Tanja, Olga en de anderen blijven ronddraaien in hun kleine wereld van moeizame familierelaties, vriendschappen, affaires en jaloezie. Emigreren naar Israël (het joodse thema is in Het Rehbinder effect nooit ver weg) of Amerika brengt voor enkelen weliswaar in materiaal opzicht verlichting, maar ook daar blijft hun wereld klein.  

“Uit alle ramen weerklonk een modieuze melodie, iets buitenlands, vol van hoop en beloftes. Welke domme romanticus bij de tv zou toch hebben bedacht om met die achtergrondmuziek het weerbericht uit te zenden? Elke avond lieten ouders en buren alles liggen en richtten hun blik op een betoverend feest van anderen, gefascineerd staarden ze naar de plaatjes van de natuur (….), alsof het van groot belang was te weten wat voor weer het zou worden, alsof ze allemaal op het punt stonden op reis te gaan, ergens heen te vliegen of te varen onder de klanken van een prachtig Frans lied, dat ook nog eens Manchester – Liverpool heette!”

Bent u gevoelig voor dit soort nostalgie, dan kunt u Het Rehbinder effect gerust ter hand nemen. (Meer over bovenstaand lied en het Russische weerbericht schreef ik hier.)

Gevonden onderwerpen - 2

Gratis af te halen via onderstaande links
------------

- Pianowerken van Vsevolod Zaderatsky (1891-1953), de laatste muzieklaar van de Romanovs, kregen deze zomer hun première in Dresden. Zaderatsky schreef de stukken op telegrampapier, terwijl hij gevangen zat in een kamp van de Goelag.  Link (Engels).

- Fotograaf Oleg Klimov verbleef enkele maanden op Sachalin en maakte er een reportage over de bevolking en de visvangst. Link (Russisch, maar het beeldmateriaal op zich is al een klikje waard.)
 

- Sovjetunie, eind jaren tachtig. Legerofficieren verdienen een centje bij door Sovjetkaarten en  -plattegronden van locaties in het Westen te verkopen aan Westerse handelaren. "Inside the crates were maps, thousands of them. In the top right corner of each one, printed in red, was the Russian word секрет. Secret.” De kaarten – een miljoen bladen – zijn vaak gedetailleerder dan wat er in het Westen indertijd zelf aan topografisch materiaal beschikbaar was en vormen nog steeds dankbaar studiemateriaal. Link (Engels, via Lena Lebedeva-Hooft).  
 

- Een schrikbarend lange lijst van gebouwen in Sint-Petersburg die sinds 2003 verloren zijn gegaan of ernstig verminkt zijn geraakt , in verreweg de meeste gevallen ondanks een beschermde status. Link (Russisch).
 

- In de jaren dertig stichtten enkele vooraanstaande Sovjet-architecten een datsja-nederzetting aan de oever van de Istra. Ze gaven haar de naam NIL, wat staat voor Wetenschap, Kunst, Literatuur. Er is daar sindsdien weinig veranderd. Link (Russisch, via Ewoud van Hecke).  
 

- Tot er in 1966 strenger op werd gecontroleerd, liet de Sovjetunie ‘vrouwelijke’ atleten die niet door een sexe-test zouden zijn gekomen, meedoen aan internationale wedstrijden. Oud-olympisch kampioene kogelstoten Galia Zybina (‘normaal’) vertelt er vrij laconiek over, aan het slot van een lang interview, waarin eerst allerlei andere – naar mijn idee een stuk minder opvallende – zaken ter tafel komen. Link (Russisch).
 

- Een muurschilderingfestival dat zich aanvankelijk beperkte tot Jekaterinburg, heeft nu ook de muren in Orenburg, Chanty-Mansijsk, Moeravlenko, Nojabrsk, Novy Port en Mys Kamennyi in het vizier. Thema dit jaar: de lezende mens. Link en link (Russisch).
 

- Patriottische glamour die de elite en het gewone volk verbindt. Een fotoserie van Jevgeni Feldman over het geluk van tot de meerderheid te behoren. Zeer beklemmend. Link. 

Duitse Fotograaf Bock-Schröder - in 1938 opgepakt in Nederland - ging in de Sovjetunie stiekem zijn gang

In 1956 kreeg fotograaf Peter Bock-Schröder de opdracht om in het kielzog van een West-Duitse filmploeg naar Rusland te reizen – het land van zijn vader. Hij was de eerste West-Duitse fotograaf die de Sovjetunie in mocht. In de schaduw van de filmploeg, die ernstig belemmerd werd door oplettende ‘gastheren’, maakte hij met zijn stille Rolleiflex een serie prachtige tijdbeelden.

Nederland, 1935. Foto: P. Bock-Schröder

Bock-Schröder, geboren in 1913 in Hamburg, was een buitenechtelijk kind van een Duitse moeder en een Russische vader. Die vader heeft hij nooit gezien, Russisch leerde hij niet. Zijn opleiding tot fotograaf volgde hij in Berlijn, zijn eerste werkreis, in 1935, bracht hem naar Nederland. Het was een vruchtbaar verblijf, voor het eerst wist hij met zijn foto’s geld te verdienen. Drie jaar later verging het hem tijdens een nieuw ‘bezoek’ minder goed. Als lid van de verboden SDP was hij uitgeweken naar Nederland. Hij werd opgepakt en teruggestuurd.

In de oorlog deed Bock-Schöder dienst bij de Luftwaffe als boordschutter in Afrika. In 1945 gaf hij zich in Hamburg over aan de Engelsen. Hij ging weer aan de slag als fotojournalist en  werkte onder meer voor het tijdschrift Stern. Toen hij de kans kreeg om met een filmploeg naar de USSR af te reizen, hoefde hij niet lang na te denken.

De opdracht kwam van een Duits filmbedrijf, dat in 1956 toestemming kreeg om een documentaire over de Sovjetunie te maken. Vanzelfsprekend was dat bepaald niet. Pas een jaar eerder waren de laatste Duitse krijgsgevangenen uit Rusland teruggekeerd naar huis en West-Duitsland was sinds kort lid van de NAVO.

Het werd nog een hoop gedoe, die film. Met het Moskouse ministerie van Cultuur was een contract van vijftien pagina’s getekend, waarvan paragraaf drie luidde: "Thema des Films ist die objektive Berichterstattung über die UdSSR, über die Arbeit der Sowjet-Menschen, ihr Alltagsleben, ihre Kunst, Erholung und andere Seiten des sozialen und kulturellen Lebens." Tegenover elke draaidag stonden vier dagen van onderhandelen. Was het slechte schoeisel van de mensen in de rij voor het Lenin- en Stalinmausoleum een ‘objectief’ beeld? “Objektiv ist”, zo werd de Duitsers uitgelegd, “was die Freundschaft zwischen den Völkern fördert.”

Peter Böck-Schröder

De montage diende volgens het contract in Moskou te gebeuren, met een vetorecht, ook wat het commentaar betreft (commentaarstem: Gert Ruge) voor de Russen. Het resultaat kreeg de titel Wir sahen mit unseren Augen Russland heute. Het was een zeer officieel beeld van de USSR, ongeveer wat ook het Sovjet-reisbureau Intoerist graag liet zien. In Duitsland ging aan de film een mededeling vooraf, waarin gewezen werd op de “unvorstellbare Schwierigkeiten” tijdens de opnamen. “Er entstand unter denselben Bedingungen, unter denen alle westlichen Journalisten in der Sowjet-Union arbeiten."

Peter Bock-Schröder was ondertussen rustig zijn gang gegaan. Met zijn Rolleiflex was hij uiteraard veel wendbaarder en vooral minder opvallend dan de cameraploeg. Voor zijn vertrek uit Rusland naaide hij de meeste van zijn ontwikkelde rolletjes in de voering van zijn jas en bracht ze zonder problemen de grens over.

Bock-Schröder maakte nog reportages in Noord- en Zuid-Amerika. In 1972 coverde hij de Olympische Spelen in München. Op zijn 60ste tekende hij een contract met de persafdeling van het vliegveld van München. Hij overleed in 2001.

Hier een selectie van Bock-Schröders foto's. Ik heb me beperkt tot zijn werk in zwart-wit, die me aanzienlijk beter bevallen dan zijn kleurenfoto's. De kleine en de grote mannen op de tweede en de derde foto staan op de tribune van de Moskouse paardenrenbaan. Nog niet zo gek lang geleden deed ik mijzelf daar financieel flink tekort, waarover u hier alles kunt lezen. De foto van de schutterskoepel is genomen op de heuvel in Stalingrad/Volgograd, waar later het enorme standbeeld 'Het moederland roept' zou verrijzen. Alle foto's hieronder zijn, voor zo ver ik heb kunnen nagaan, gemaakt in Rusland, behalve die van de vier vrouwen die aan de weg werken - dat is Azerbeidzjan. 

En dan volgt er nu een wat raar slot ... Op zoek naar foto's  van Bock-Schröder stuitte ik op werk van Burt Glinn, die de Sovjetunie in 1963 bezocht. Zijn foto's vind ik mooier.  Over Glinn binnenkort uiteraard meer.

Maja Plisetskaja. Foto: Burt Glinn

Het literaire lef van Roman Sentsjin: schrijven over verdronken dorpen in Siberië – het onderwerp van zijn voorganger Valentin Raspoetin.

----------------------

View fullsize

De Jenisej

“Was Rusland alleen op deze aarde geweest, dan hadden we dit kunnen vermijden”… Het is de wrangste zin in het pakkende boek Zona zatoplenija (Зона затопления) van Roman Sentsjin. Sentsjin laat de zin uitspreken door schrijver Valentin Raspoetin, oud en der dagen zat, tijdens een bezoek aan een gedoemd Siberisch dorp. De bewoners worden min of meer weggejaagd, ze moeten wijken voor het stuwmeer van een nieuwe waterkrachtcentrale in de rivier de Jenisej.

Valentin Raspoetin baarde in 1976 opzien met zijn boek Afscheid van Matjora, over exact hetzelfde onderwerp: een Siberisch dorp dat onder water verdwijnt door de bouw van een stuwdam. In tijden van heilig geloof in de onderwerping van de natuur, was zijn stem in de Sovjetunie een opvallend en hoopgevend tegengeluid. De Siberische schrijver werd door menig intellectueel op het schild geheven als geweten der natie, als beschermer van een bedreigde dorpscultuur, als hoeder van Siberië en de Russische ziel.

Ook al zijn we inmiddels veertig jaar verder - je moet maar durven: een boek schrijven dat iedereen meteen naast dat van je illustere voorganger zal leggen. Doorstaat Sentsjin die vergelijking? Glansrijk.

Sentsjin (over eerder werk van hem schreef ik hier en hier) draagt Zona zatoplenija – hij kon moeilijk anders – op aan Valentin Raspoetin. Hij noemt zijn voorganger vervolgens pas op een van de laatste pagina’s bij naam, maar wanneer eerder in het boek een groepje schrijvers (in 2009) een van de bedreigde dorpen bezoekt, is duidelijk dat ook Raspoetin daarbij is. “Onder hen was ook die ene, die indertijd, in de periode van het ontwikkeld socialisme met zijn nationale, door het hele volk gedragen voorrangsbouwwerken, een boek schreef over het onder water zetten van zijn geboortegrond, in dezelfde streek, aan dezelfde rivier.”

Valenin Raspoetin

Roman Sentsjin

Ik herlas Afscheid van Matjora, en eerlijk gezegd: waar ik het boek ooit gretig verslond, viel het me dit keer niet mee. Vaak nogal zwaar is Raspoetins symboliek en iets te veel neigt hij naar de verheerlijking van het boerenleven en van de eenvoudige, maar wijze dorpelingen. Al levert dat wel één van de scherpste observaties op van het boek, uit de mond van de bejaarde Darja. Die voegt een jongen enthousiasteling toe: “Je hebt het over machines. Dat machines in dienst van jullie werken. Ja, ja. Die werken allang niet meer voor jullie, jullie werken voor die machines.”  

De stijl van Sentsjin is aanzienlijk harder en directer dan die van Raspoetin. (Denk aan de film Leviathan van regisseur Zvjagintsev en u krijgt een idee.) Dat komt mede door zijn invalshoek. Schreef Raspoetin in de jaren zeventig vooral over de teloorgang van eeuwenoude Russische waarden, bij Sentsjin gaat het nog meer over de hopeloze strijd van het machteloze individu tegen onverschillige bureaucraten en politici. Zijn het bij Raspoetin vooral ouderen die het onderspit delven, bij Sentsjin worden ook dertigers en veertigers gebroken en geknakt.

En waar Raspoetin een punt zette – bij het afscheid van Matjora – gaat Sentsjin verder. Hoe vergaat het de verdreven dorpelingen in hun nieuwe, stedelijke omgeving? Hun ontheemding wordt pijnlijk duidelijk beschreven. Eén van hen, Aleksej, las Afscheid van Matjora als scholier. Het maakte weinig indruk. Hij las het boek nogmaals toen het lot van zijn eigen dorp bezegeld was. En nu trof het hem diep. Hoe was het mogelijk dat na zó’n waarschuwing de tragedie zich herhaalde, langs exact dezelfde lijnen. Hoe was het mogelijk dat de president de oude schrijver (Raspoetin) een onderscheiding overhandigt en met dezelfde hand het decreet ondertekent voor de bouw van nog een stuwdam. En Aleksej herinnert zich zijn onderwijzeres op school, die zo vaak had gezegd: “Literatuur leert ons lessen. Literatuur leert ons hoe het moet en niet moet, wat goed is en wat slecht.”

Valentin Raspoetin overleed eerder dit jaar. Of hij het boek van Sentjsin nog gelezen heeft, weet ik niet. Heeft hij dat wel, dan moet dat, op zijn levensavond, een bittere ervaring zijn geweest. Zijn literaire strijd blijkt vergeefs te zijn geweest en hij wordt weggezet als iemand die het contact met het volk heeft verloren – wat voor een Russische schrijver een hard oordeel is.

Aleksej was zelf aanwezig bij het bezoek van Raspoetin aan zijn dorp. Het was zijn laatste hoop geweest. Had Raspoetin zich solidair verklaard, zich bij de dorpelingen aangesloten en gezegd: ik blijf bij jullie en ga hier niet weg! … Misschien, misschien was die stem nog van invloed geweest. Maar de oude schrijver zei iets heel anders. Wanneer een oude bewoonster van het dorp uitroept: “Het is een bezetting! De vijand is gekomen!”, antwoordt hij: “Dat is niet het punt. Was Rusland alleen op de aarde geweest, dan hadden we dit kunnen vermijden. Maar er was zo’n wedloop gaande, wat konden we doen?” En Raspoetin stapt op de boot en vaart weg.

De onderwerping van de natuur om Rusland sterk en machtig te maken voor de wedloop met de boze buitenwereld … Raspoetin verspeelde de afgelopen jaren veel van zijn sympathie onder de liberale intelligentsia door nationalistische sympathieën. De manier waarop Sentsjin hem ten tonele voert en aan het woord laat, vormt bijna een afrekening. Aleksej hoort Raspoetin ook nog op tv praten, over “het volk”, dat zich heeft teruggetrokken en moe is. “Het volk is niet moe!", roept Aleksej naar de tv. “Het is de weg kwijt! Wat hadden we kunnen doen? Zeg het!”        

----------------------

Zona zatoplenija (zatoplenija = inundatie) en Afscheid van Matjora vormen samen natuurlijk een prachtig onderwerp voor een literaire studie. Hierbij nog wat thema’s die daarbij aan bod kunnen  komen – en die ik hier verder buiten beschouwing laat, want dit is een simpel weblog en dit stuk is al behoorlijk aan de lengte:

- De symboliek van de begraafplaats bij Raspoetin en Sentsjin
- De natuurbeschrijvingen bij Raspoetin en en Sentsjin
- “In Rusland is een schrijver meer dan een schrijver.”

Er is trouwens nog een boek dat zich in dit verband nadrukkelijk opdringt: Volja volnaja, van Viktor Remizov. Siberië, natuur/milieu, de machteloze dorpeling … Maar dat wordt alles bij elkaar misschien wat veel van het goede.

Tenslotte merk ik nog even op dat in Zona zatoplenija, net als in Volja volnaja én in de film Leviathan, de muziek van Michail Krug voorbijkomt. Тенденция, однако!

Aanvulling: Ik vergat in bovenstaand stukje, vreemd genoeg, te vermelden dat Sentsjins boek gebaseerd is op gebeurtenissen rond de bouw van de waterkrachtcentrale van Bogoetsjansk. En mocht u nog niet overtuigd zijn dat het boek de moeite waard is, leest u dan ook even deze Russische recensie. 

Zoom zelf in op het brilletje van Tsjechov - loop virtueel rond in literaire musea van Rusland.

Melichovo, het bescheiden buiten van Anton Tsjechov

Ik kom – bladert u even door de pagina’s van dit weblog - niet snel woorden tekort wanneer het over Rusland gaat. Maar nu wel. Wat is dit geweldig! En bijna had ik het nog gemist, want wat doet u als u een cadeautje van Google krijgt aangeboden? Nergens op klikken en wegwezen, toch? Ik klikte wel en …

In het kader van het Russische Jaar van de Literatuur heeft Google het project Literaire Musea van Rusland opgezet. Maar liefst veertien musea doen eraan mee, en … Ik kom echt woorden tekort.

Melichovo

De vleugel op Melichovo

Natuurlijk spoedde ik mij virtueel meteen naar Melichovo, het bescheiden buiten van mijn Tsjechov. En kijk nou toch … Dankzij onze Vrienden van Google Streetview loop je zo om het huisje heen door de prachtige tuin in volle bloei. En kijk nou, je kan naar binnen! Het brilletje, het brilletje … Ja, hoor, daar ligt het brilletje. En je kan erop inzoomen ook.

Het ontroerendste vond ik indertijd, toen ik Melichovo in persoon bezocht, de bonkige reistas die Tsjechov meenam naar Sachalin. Die stond in de kleine, aparte vleugel waar hij De Meeuw schreef. Het zal toch niet, dat je ook die reistas …? Ik liep virtueel het huisje uit, het tuinpad af, naar de vleugel. Kijk, de vlag hangt uit. Dan weten de boeren in de omgeving: dokter Tsjechov is thuis en ontvangt patiënten. Helaas, mijn Vrienden van Google Streetview zijn gestopt voor de deur van de vleugel, die wel, erg uitnodigend, openstaat.

Mijn teleurstelling duurde niet lang, want wat trof ik aan tussen de voorwerpen die ook in overvloed worden uitgestald voor de digitale bezoeker? De reistas. En wat leerde ik uit het bijschrift? Dat die reistas Sachalin nooit heeft gehaald. Hij was te onhandig – wat ik me kan voorstellen – en Tsjechov stuurde hem onderweg, in Tomsk, terug naar Moskou. Jaren later gebruikte zijn vrouw, de actrice Olga Knipper (overleden toen ik twee jaar oud was) de ruime tas om theaterkleren mee te nemen op tournee.

(Een beetje onhandig is wel, dat de foto’s op de site – graag had ik de tas en ook Tsjechovs lottospel laten zien – zich niet laten verplaatsen.)  

Ik ben voorlopig nog even bezig in en om Melichovo. Kijkt u ondertussen zelf rustig rond in andere landhuizen en musea. Het Herzen Huis, Poesjkin, Paustovski, Majakovski, Boelgakov, Gogol, Jasnaja Poljana, natuurlijk. Opvallende afwezige: het huis van Dostojevski in Sint-Petersburg. En, Vrienden van Google, gaan jullie ook nog even langs bij het museum van Vasili Sjoeksjin? Hier hebben jullie alvast het adres: 659375, Rusland. Regio Altaj, Rayon Bijsk, dorp Srostki, Sovjetstraat 86. 

Beljani op de Wolga : houten waterkastelen voor eenmalig gebruik

Een koninkrijk voor bewegende beelden! … Van deze majestueuze vaartuigen, die je rond 1900 nog voorbij kon zien komen drijven over de Wolga. Slechts één kant uit, stroomafwaarts, en elk machtig exemplaar slechts één keer. Bij aankomst werd zo’n beljana – zo heetten ze – afgebroken. Er bleef geen spaan van over.

Bewegende beelden, het had gekund, want beljani (de meervoudsvorm in het Russisch) werden nog tot in de 21ste eeuw gebouwd. Ze dreven vooral over de Volga en haar zijrivieren en vervoerden hout, dat in het lagere stroomgebied schaars was en in het hogere volop aanwezig. Verder dan Astrachan kwamen ze niet. Op de plaats van bestemming werd de lading boomstammen verkocht als bouwmateriaal en de boot zelf als brandhout. ’s Winters werden stroomopwaarts nieuwe beljani gebouwd, nieuwe lading opgetast en wanneer de rivier ijsvrij was, kon de enkele reis beginnen.

Dat optasten van de boomstammen was nog een hele kunst. Echt stevig waren de bajani niet en tussen de lading en de bodem moest genoeg ruimte overblijven om in geval van lekkage snel bij het lek te kunnen. Was bij het stapelen de rand van de bajan bereikt, dan liet men de lading buiten boord verder uitdijen, wat de gevaartes, samen met hun lengte (honderd meter was geen uitzondering) zo’n indrukwekkend voorkomen gaf. Een beljana werd niet geteerd – beetje zonde voor één reis – en de gebrekkige stevigheid was ook geen toeval: hij moest wel weer makkelijk uit elkaar te halen zijn. Boven op het gestapelde hout werd een dek gelegd van planken met daarop hutjes voor de bemanning. Bij een groot exemplaar kon daartussen nog een loopbruggetje worden gemaakt met een hokje voor de loods.

Een beljana en zijn opvarenden werden niet helemaal overgeleverd aan de grillen van de stroom. Een lood (ik hoop dat ik het goede woord gebruik) sleepte aan een kabel over de rivierbodem, als een soort rem. Met een enorm roer, een verticaal vlot van boomstammen, kon worden gestuurd. In het weinige materiaal dat ik over deze Wolgakastelen gevonden heb, wordt steeds benadrukt dat bij een beljana de achtersteven met het roer aan de voorkant zat en dat een beljana dus met de achtersteven vooruit voer (кормой вперед). Waarom de achtersteven in dat geval niet gewoon voorsteven werd genoemd, weet ik niet.

Na bovenstaande uitleg kan het voor niemand een verrassing zijn dat er geen enkele bejlana bewaard is gebleven. Voor schaalmodellen kunt u terecht in het Riviervlootmuseum in Nizjny Novgorod.    

Russische les met poezenfilmpje! Spectaculaire reddingsactie van een klein hummeltje door een paar grote, praatgrage Russen.

De poes kroop in een veer van een schokbreker

Het gebeurt niet zo vaak dat ik twee stukjes op een dag publiceer, maar wanneer ik een nuttig poezenfilmpje tegenkom, maak ik graag een uitzondering. Nuttig poezenfilmpje? Nuttig poezenfilmpje – voor wie graag spelenderwijs een beetje Russisch leert.

Wat wil het geval? Een domme poes blijkt zich te hebben vastgewurmd in een grote veer onder een Prado Landcruiser. De bevrijdingsactie, door een paar vrolijke, praatgrage Russen, is vastgelegd op camera. Gaat het ze lukken?  

De Russisch redders zijn zo praatgraag, dat er een gecensureerde versie van het filmpje bestaat. In die lange versie is – niet door mij – een boel weggepiept. Voor de taalles lijkt hij me desondanks het meest geschikt. Hij is ook een stuk langer dan de ongecensureerde. Hier is ‘ie:

Dankzij de combinatie met de pakkende beelden zult u uitdrukkingen als de onderstaande misschien wat makkelijker onthouden. Neemt u van mij aan: ze komen altijd wel een keertje van pas:

0.39 - Он такой адреналин получил.
0.52 - Космонавт у нас будет.
1.54 - Лапа торчит, морда не пролезет.
3.52 - Уже орет - жить-то хочет.
5.36 - Пружина надо ее назвать.
6.16 - За жопу вытаскивать. 
6.22 - Через голову не пролезет ни хера.

Mijn kennis van technisch Russisch is beperkt, maar wat een амортизатор is – een schokbreker – zal ik niet zo snel meer vergeten.

Voor de volledigheid hier nog de korte, ongecensureerde versie. Zodat u ook uw kennis van  onwelvoeglijk Russisch weer wat kunt bijpunten. (Let u vooral ook eens op de intonatie.)

En voor wie niet van poezenfilmpjes houdt, is hier een hondenfilmpje, waar ik al eens eerder over schreef.