Advocaat als bondscoach van Rusland - hoe begroet hij straks Bystrov?

(Eerste publicatie: 16-4-2010)

Dick Advocaat is van zijn voetstuk gevallen. “Een kleine glibberige mens”, schrijft het Belgische Nieuwsblad, en het is moeilijk om daar geen begrip voor te hebben. Wat te denken trouwens van de Russen… Een voetbalbond die aan een trainer trekt die elders een contract heeft en daar goed en wel nog moet beginnen. Schandalig.

Er is één speler van het Russisch elftal die de aanstelling van Advocaat als bondscoach (niets zal hem nu toch nog tegenhouden?) met gemengde gevoelens zal bekijken: Vladimir Bystrov.

Een vervelend ventje, die Bystrov, en dat vindt Advocaat ook. Bystrov groeide op en werd een topper bij FC Zenit. Hij maakte zich in Sint-Petersburg gehaat door over te stappen naar Spartak Moskou. Hij maakte zich nog gehater door uitdagend gedrag tegenover de Zenit-supporters én tegenover Advocaat.

Kijk eens naar onderstaand filmpje, uit de bekerwedstrijd Zenit-Spartak van 2007. Zenit speelt zonder Aleksandr Anjoekov, die door Advocaat buiten de selectie wordt gehouden. Dit tot boosheid van Bystrov. Die speelt inmiddels weliswaar bij Spartak, maar is nog altijd bevriend met zijn oude Zenit-ploegmaat Anjoekov... Bystrov lokt een penalty uit (op 1.13), Spartak scoort. En dan: Bystrov loopt naar de Zenit-bank en toont Advocaat een t-shirt met daarop afgebeeld zijn vriendje en Zenit-speler Aleksandr Anjoekov.


Advocaat verklaarde naderhand: Bystrov komt er bij mij niet meer in! Benieuwd hoe die twee elkaar straks begroeten, mocht ventje Bystrov geselecteerd worden voor de nationale ploeg.

(Bystrov wordt door de harde kern van Zenit standaard uitgescholden voor zwijn. Dat houdt verband met de bijnaam van Spartak: Vlees. Dat verklaart de foto bovenaan, geplukt van een Zenit-supporterssite. In de optiek van de supporters: ventje Bystrov begroet zijn soortgenoten.)

In het filmpje zien we trouwens ook onze Quincy een paar keer voorbijkomen.

Gennadij Chazanov: the USSR meets Monty Python

(Eerste publicatie: 9-4-2010)

Ik kwam een conference tegen van Gennadij Chazanov, zo te zien uit de jaren tachtig. In mijn geheugen sprong een luikje open, en wat viel eruit: een sketch van Monty Python, jaren zeventig…

De overeenkomst is bijna bizar. Eerst even Monty Python (met ondertiteling, maar dat kan ik ook niet helpen). Graham Chapman – God hebbe zijn ziel – doet verslag van enkele opvallende successen:

 

En dan nu Chazanov. De conference heet Verslag. Ook hij kan enkele opvallende successen melden!

 

Chazanov zegt onder meer:

“Onze grootste successen hebben we bereikt op het gebied van de lach (…). Met de komst van de dialectiek in ons leven is de lach bezit geworden van de brede massa! Het volstaat om te zeggen dat waar in 1913 elke tiende persoon nog lachtte om elke tweede, nu… elke tweede lacht op elke tiende en elke 25ste van de maand. We staan op de tweede plaats van de wereld wat lachen betreft in de zware industrie. Op de eerste plaats qua komische situaties staan we in de landbouw. De lach is bij ons allang veranderd van een luxe-voorwerp in een voorwerp van eerste levensbehoefte. Vooral in die steden waar vooralsnog geen voorwerpen zijn van tweede, derde en vierde en andere levensbehoeften.“

De absurditeit bij Chazanov is gebasseerd op Sovjet-realia. Die van Chapman is ‘gewoon’ absurd. Al zijn ook daar natuurlijk wel linkjes te leggen met het echte leven.

Helemaal aan het begin bij Chazanov, daar rechtsonder, zit volgens mij trouwens Susan Boyle.

Vsevolod Benigsen - de nieuwe Vojnovitsj?

(Eerste publicatie: 7-4-2010)

Ik heb helaas meer te doen dan alleen maar mooie Russische boeken lezen. (Mooie Russische voetbalwedstrijden bekijken, bijvoorbeeld.) Daardoor hopen de boeken die her en er worden aanbevolen zich hier al snel op.

Genatsid van Vsevolod Benigsen verscheen in 2008 in het tijdschrift Znamja en kreeg van de redactie de prijs voor het beste prozadebuut in het eigen blad. Vorig jaar verscheen het in boekvorm en kreeg het nieuwsgierigmakende recensies. Ik begon er met grote aarzeling aan. De titel deed me denken aan iets postmoderns (waarvan ik eigenlijk niet weet wat het betekent). Ook de omslag nodigde niet uit.

Na een paar bladzijden was ik om. Hadden we hier de nieuwe Vojnovitsj? Of misschien de nieuwe Slapovski? De nieuwe Vojnovitsj, dat is te veel eer, maar Genatsid is wel een heel leuk boek. Of leuk… tot aan driekwart, daarna…

Het kleine dorpje Bolsjie Oesjtsjery wordt overvallen door een presidentieel decreet. Om het nationale literaire erfgoed veilig te stellen, dienen alle inwoners van Rusland stukken literatuur uit het hoofd te leren. Dit in het kader van de Gosudarstvennyi Edinyi Natsionyi Idej (Nationaal Staats Eenheids Idee). De complete Russische literatuur wordt verdeeld, de inwoners van Bolsjie Oesjtsjery – niet echt vertrouwd met het onderwerp – krijgen onder meer verhalen van Tsjechov, fragmenten van Leskov en Saltykov-Sjtsjedrin en gedichten van Chlebnikov, Poesjkin en Brodski toegewezen. Over drie weken komt een examencommissie naar het dorp!

Iedereen gaat aan de slag en de Russische literatuur vermag onverwacht veel. De plaatselijke winkel verandert in een literaire salon (tot ergernis van verkoopster Tanka, die het zat wordt om het zoveelste liefdesgedicht aan te horen). Het dorp raakt ernstig verdeeld, de lezers van proza komen lijnrecht te staan tegenover de poëzie-lezers. Portretten van schrijvers worden voor ramen gehangen (Toergenjev bleek nergens te vinden, dan nemen we Marx en schrijven daar Toergenjev onder – allebei een baard).

Maar dan pleegt een dorpeling, uit het lood geslagen door Tsjechov, zelfmoord. Het dorp verenigt zich weer en gaat in een door alcohol aangewakkerde woede verhaal halen bij de ‘autoriteiten’, in de persoon van de lokale bibliothecaris. Er vloeit bloed. Het laatste kwart lees je met omgekeerde maag.

Vsevolod Benigsen

Vojnovitsj, Slapovski, Benigsen… Je zou ze bijna tot een literaire school verheffen. Ze hebben een laconieke ironie gemeen, ze zijn regelmatig hilarisch, maar bieden ook doorkijkjes waar je minder vrolijk van wordt. Voor wie Slapovski niet kent: lees zijn Oetsjastok. Van Vojnovitsj ligt hier Avtoportret. Roman moei zhizni voor me. Ik weet niet wanneer ik dáár aan toekom.

De eigen site van Benigsen vindt u hier.

Zjanna Bitsjevskaja met Pasen - Gospodi, pomiloej!

Geloof me, het is toeval dat ik juist nu met Pasen Zjanna Bitsjevskaja (Жанна Бичевская) weer eens tegenkom. Bitsjevskaja, weggezakt in een eng soort religieus-xenofobisch nationalisme. Maar voor haar CD Ljoebo, brattsy, ljoebo… (Любо, братцы, любо...) verdient ze een standbeeld. Het nummer Gospodi, pomiloej! (Господи, помилуй!) komt van de CD Zjanna Bitsjevskaja pojot pesni Jeromonacha Romana (Жанна Бичевская поёт песни Иеромонаха Романа). (Is het ouderwets om te zeggen dat iets van een CD komt? Komt niet alles tegenwoordig gewoon van internet?)

Een creatieve dialoog met de Russische verkeerspolitie. En Miss Vooronderzoek 2010

(Eerste publicatie: 3-4-2010)


Er doen momenteel zoveel filmpjes de ronde over de ongezellige sfeer op de Russische autowegen, ik dacht: ik laat eens wat anders zien. Deze dialoog bijvoorbeeld, tussen een agent van de afdeling snelheidscontrole en een chauffeur die moet stoppen. Een en ander speelt zich af op een weg met eenrichtingsverkeer in de buurt van Jekaterinburg.

De aangehouden chauffeur neemt meteen het initiatief, wijst op de politie-auto en eist dat de agent onmiddellijk proces verbaal opmaakt tegen zijn collega-agent achter het stuur. Hoezo? Omdat de politie-auto duidelijk tegen het verkeer is ingereden! “En ik blijf hier staan totdat u proces-verbaal hebt opgemaakt! Bel uw chef, dit is een conflictsituatie! Waarom mag u de regels overtreden en anderen niet?” Dat gaat zo nog even door, totdat de aangehouden chauffeur er genoeg van heeft: “Nou goed, omdat het de eerste keer is, laat ik u gaan.” De laatste tien seconden van het filmpje zijn hartverwarmend.

Om de stemming erin te houden, verplaatsen we ons nu naar de republiek Basjkirië. Daar treffen we op de site van het justitieel apparaat de winnaressen aan van de verkiezing “Miss Vooronderzoek – Lente 2010”. (Het linkje verwijst inmiddels naar een andere site, de dames zijn dezelfde.)

Er waren 45 deelneemsters die samen 32 afdelingen uit het hele land vertegenwoordigden. Leid ik uit de titel af dat er elk jaar zo'n verkiezing  zo’n verkiezing wordt gehouden? Of misschien zelfs elk jaargetijde? Waar haal je dan telkens nieuwe deelneemsters vandaan, vraag ik me af. Tenzij je natuurlijk – ik moet dit voorzichtig formuleren – de lat niet al te hoog legt.

Tenslotte een raadseltje. Wat gebeurt er nou toch op dit kruispunt, bij de botsing op 0.55? Nee, niet eerst naar de oplossing kijken onder het filmpje! Die dekt u eerst maar even af met uw hand of zo.



 

De twee auto’s zitten aan elkaar vast met een trekkabel…

De Commissie tegen geschiedvervalsing en de deportaties uit Estland

(Eerste publicatie: 1-4-2010)

Sinds een dag of wat kom ik dit filmpje tegen. De Russische ondertitels heb ik vertaald. Een brokje superieure, bittere ironie.


Ergens in Estland 1941

0.08: Wacht even

Iedereen op z’n plaats blijven!

0:19: Goedendag. De familie Pyjm?

Ja, dat zijn wij.

Heel goed, jullie zochten we net.

0:24: Iedereen is thuis?

Ja, iedereen…

Heel goed. Jullie hebben 15 minuten.

15 minuten? Voor wat?

0:29: Jullie worden gedeporteerd.

Vandaag is er een grote deportatie.

Wat, sorry?

Een deportatie!

0:37: Vlug, pak je spullen – we hebben geen tijd om hier tot de ochtend te staan kletsen.

Ja, maar wat is dat voor iets, deportatie?

Deportatie, dat is…

… deportatie, verdomme!

0:46: Ik begrijp er niks van… Begrijp jij er iets van?

Ik hoor het voor ’t eerst!

Dat betekent dat we jullie …

… op reis sturen.

0:56: Naar Siberië. Voor lang.

Dat is een besluit van de regering.

Maar..

Hoeveel kost dat?

Dat kost helemaal niks…

1:06: Hoor je dat? – Ja!

Hoor je dat??

Eindelijk!

Dat wilden we al zo lang!

1:14: Kinderen, horen jullie dat? We gaan op reis!

Eindelijk!

Hoor je, Argo? Vooruit, pakken!

Ja-Ja

1:23: Hé… wacht even!

Wie belt u daar?

Kinderen, vooruit – pak ook je spullen!

Nee-nee, zeg tegen de kinderen dat ze hier blijven!

1:29: Maje! Maje, je gelooft het niet!

Maje, we worden gedeporteerd!!

Nee, nee, die zijn veel te warm!!

… ja dat weet ik zelf nog niet…

1:40: Voor hoelang?

Nou… voor lang.

Luister, je gelooft het niet waarheen –

Naar Siberië!

Gratis!

1:49: Heren, neemt u op z’n minst een stukje worst!

We hebben net…

Nee-nee, dank je.

Neem het anders mee!

Stop het gewoon bij u… En neemt u ook maar!

1:58: Ik weet niet of een gepast moment is, …

maar ik zou voor deze gelegenheid,

een glaasje.

2:10: Nou… gefeliciteerd!

Dank u!

Slottitel:

Gemaakt met de financiële steun van de Commissie tegen geschiedvervalsing van de Doema van de Russische Federatie.

Update: nog een 'aardig' detail: de inzet van het orkest, helemaal aan het slot, lijkt wel heel erg op het begin van het Sovjet-volkslied. Zal geen toeval zijn.

Viktor Stolyarov - Koridor

(Eerste publicatie: 29-3-1010)

Viktor Stolyarov - Koridor.

Tekst: Aleksej Tsvetkov / muziek: Viktor Stolyarov.



Kоридор

здесь ходил по коридору
очень старый человек
теперь его не видно
потому что нет в живых
я наверное как этот
очень старый человек
если кто-нибудь заметит
что меня на свете нет
опирался на каталку
головы не поднимал
все ходил по коридоруа
на улицу не мог
я живу в кирпичном доме
в трех минутах от метро
но из жителей соседних
я не знаю никого
всюду мусоропроводы
крысы быстрые смелы
человеческой работы
безуспешные следы

этот старец обреченный
не заглядывал в глаза
иногда он ездил в лифте
но не помнил этажа
а еще по коридору
в самой дальней из квартир
весь декабрь кричала птица
но теперь она молчит
я ходил по коридору
головы не поднимал
мне о чем-то говорили
ничего не понимал
у меня вообще проблемы
счеты вечные с собой
постоянные пробелы
между словом и судьбой
я живу в долине жажды
здесь не так уж и смешно
как мы думали однажды
как вам в голову пришло

здесь ходил по коридору
а теперь его не видно
если кто-нибудь заметит
опирался на каталку
я живу в кирпичном доме
всюду мусоропроводы
иногда он ездил в лифте
весь декабрь кричала птица
мне о чем-то говорили
у меня вообще проблемы
я живу в долине жажды
здесь подобен помидору
неживой как чебурек
все ходил по коридору
очень старый человек
мы живем в огромном доме
и в упор не видим зла
притерпелись к этой доле
а на улицу нельзя

Het Moskouse metrostation, het beeld van Stalin en de arbeidsinspectie

(Eerste publicatie: 22-3-2010)

Een mooie fotoreportage over de grote opknapbeurt van het Moskouse Metrostation Plosjtsjsad Revoljoetsii (Revolutieplein). Het betreft de oostelijke hal boven de grond, die in 1947 werd gebouwd.

De roltrappen moesten worden vervangen en ook het marmer was er slecht aan toe. De regels uit het Sovjet-volkslied (rechts op de bovenste foto) blijven gehandhaafd. Ze zijn uit de versie van 1943. Daarin stonden nog de regels: Laat het Sovjet-vaandel, het vaandel van het volk / Ons leiden van overwinning naar overwinning. Die werden in 1977 vervangen door: De partij van Lenin – de kracht van het volk / zal ons leiden naar de triomf van het communisme.

Volgens het hoofd “Bovengrondse Bouwwerken” Zinovij Viderman zal de hal er net zo uitzien als bij de opening in 1947. Ik vraag me dat af. Kijk op deze foto naar de grote nis boven de roltrappen:

Die nis zal in 1947 toch echt niet leeg zijn geweest. De ideale plek, lijkt me, voor een standbeeld van Stalin of Lenin, of beiden. Ik heb er alleen geen foto van kunnen vinden. Ook in een (compleet?) overzichtje van Stalin-beeltenissen in de Moskouse Metro ontbreekt deze prachtige locatie.

Kijk trouwens nog even naar de foto hierboven. Die scheve houten stellage links van het midden… Die oogt niet al te stevig planken en staat vlak bij de diepte waarin de roltrappen verdwijnen. Ach, wat maakt ’t uit…

En je mag toch hopen dat deze man aan de marmerzaag iets van bescherming in z’n oren heeft gepropt. Een mondkapje zou ook geen kwaad kunnen:

En wat zou de arbeidsinspectie hiervan vinden?:

Ik schreef eerder over een andere restauratie in de metro. Daarbij werden ooit verwijderde regels uit het volkslied opnieuw aangebracht. Daarin wordt Stalin genoemd en dat zorgde voor veel ophef. In die stationshal stond in elk geval ooit wél een standbeeld van de Grote Mensenvriend. Dat is niet teruggeplaatst.

De hogesnelheidstrein Moskou - Petersburg en de boemeltjes van Tver en Bologova

(Eerste publicatie: 20-3-2010)

Het zijn verschillende planeten: Moskou en Sint-Petersburg en de rest van Rusland. Je kan dat niet beter illustreren dan door eens te kijken naar de gevolgen van de ingebruikname van de Sapsan, de hogesnelheidstrein die je in 3,45 uur van de hoofdstad naar Petersburg brengt en omgekeerd.


 

Voor de Sapsan (Slechtvalk), die sinds eind vorig jaar rijdt, werd geen aparte baan aangelegd. De dorpen en stadjes langs de lijn zitten met de gebakken peren. Lokale boemeltreintjes werden geschrapt, sommige haltes opgeheven. Bij het ontbreken van een goede busdienst (de wegen zijn te slecht), is dat een ramp. Een inwoner van de regio Tver of Bologova die naar elders moet voor school of werk, moet nu met het treintje van vier of vijf uur. Die van zeven uur is geschrapt. Kinderen moeten tot ’s avonds op school blijven. En kon je vroeger redelijk snel en goedkoop met een dagtrein uit Tver naar Moskou of Petersburg komen, sinds december is die trein opgeheven. Je bent nu veroordeeld tot de veel duurdere Sapsan. Kan je dat niet betalen, dan kan het zo maar zijn dat je nu pas rond middernacht arriveert in je dorpje in de buurt van Tver, waar je voorheen eind van de middag al thuis was.


 

Tussen dorpjes is het spoorwegbed vaak het best (soms het enige) begaanbare stukje grond. Die looproute is nu levensgevaarlijk geworden. De schaarse overwegen gaan voor elke Sapsan lange tijd dicht, een ernstig obstakel voor brandweer en ambulance. Voor komende zomer worden lange opstoppingen verwacht, wanneer het verkeer naar de datsja’s op gang komt.

Hier de treinreis vanuit het raam:


 

Boze lokale bewoners hebben de Sapsan al bekogeld met stenen. Er zijn grote sneeuwpoppen op het spoor gezet. Premier Poetin heeft de Spoorwegen 1 miljard roebel toebedeeld, waarmee de camerabewaking langs het spoor kan worden verbeterd. Het aantal Sapsans tussen Moskou en Sint-Petersburg, de centra van rijk Rusland, wordt de komende maanden uitgebreid.